چوگان، ورزشی تمام ایرانی است و اسناد تاریخی حكایت از قدمت سههزار ساله این رشته دارد كه زادگاهش در ایران است و شاعران كهن كشورمان اعم از رودكی، فردوسی، سعدی، حافظ و ناصر خسرو وصف چوگان را در اشعار و آثار خویش مورد توجه قرار دادهاند. با وجود این سابقه دیرین و تاریخی و اسناد متقن و محكمه پسند، آدم شاخ در میآورد وقتی میشنود قطریها چراغ خاموش و خزنده در زمینه ثبت جهانی چوگان به نام خویش، اقدامات موثری را انجام دادهاند.
جام جم ؛ حجت الله اكبرآبادی/ به گفته حمید سجادی، معاون ورزش قهرمانی و حرفهای وزارت ورزش و جوانان، كشور كوچك قطر بهدنبال ثبت جهانی چوگان به نام خویش، قدمهایی را برداشته و گویا در این كار نیز تا حدود زیادی موفق شده است. هر چند مسئولان ورزش ایران اخیرا و به محض آگاهی از این اقدام غیرقانونی قطریها، اقداماتی را صورت داده اند تا نظر سازمان بینالمللی یونسكو را به این مهم جلب كنند؛ مانند این كه چوگان ریشه در تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم دارد و ایرانیان نقش قابل توجهی در پویایی و رشد این رشته كهن داشتهاند. اما از قرائن چنین به نظر میرسد كه افزون بر مسئولان وزارت ورزش، دیگر نهادها و سازمانهای فرهنگی كشور باید در این مورد با یونسكو به رایزنی پرداخته و اجازه ندهند به آسانی ورزشی كه هویت ایرانی را در شناسنامه خویش دارد، به نام دیگران تقلبی سند بخورد.
طبق آنچه اعلام شده، یونسكو تاكنون به مدارك و اسناد ارائه شده از سوی مسئولان ورزش كشورمان توجه لازم نشان نداده تا این مساله چشمانداز بدی را پیشروی چوگان ایران قرار دهد. البته قطریها در مصادره مفاخر دیگران ید طولایی دارند و در مراسم افتتاحیه بازیهای آسیایی 2006 دوحه، خیام و ابن سینا را به نفع خویش مصادره كردند تا اعتراض ایرانیها را دامن زده و در نهایت نیز خیلی ساده از كنار موضوع به این مهمی بگذرند. شاید اگر همان موقع مسئولان ایرانی اعتراض میكردند و با جدیت، موضوع را پیگیر میشدند امروز قطریها به خود این اجازه را نمیدادند كه نسبت به ورزشی كاملا ایرانی چون چوگان با مدارك جعلی ادعای مالكیت داشته باشند.
متاسفانه ورزش ایران جاهایی كه باید قاطعانه برخورد كرده و قدرتمند از حقوق خود دفاع كند، رفتاری منفعلانه دارد و از این بابت كلی هم متضرر میشود. بد نیست اشاره كنیم پیش ازاین رئیس فدراسیون چوگان هم هشدار داده بود كه قطریها برای ثبت این ورزش به نام خود در تلاش هستند. وی گفته بود در شرایطی كه تا 20 سال پیش هرجا مسابقههای چوگان برگزار میشد پرچم ایران به عنوان مادر این ورزش به اهتزاز در میآمد، كوتاهیهای ما در این زمینه باعث شده قطریها در صحنههای بینالمللی این رشته را به نام خود مصادره كنند.
نام چوگان از نام چوبی كه درآن استفاده میشود گرفته شده است. این بازی در ابتدا عنوانی نظامی و جنگی داشت و سواركاران ایرانی در آن استعداد اسبهای جنگی خود را بهنمایش میگذاشتند. امروزه بیش از ۷۷ كشور مسابقههای ویژه چوگان را برگزار كرده و كمیته بینالمللی المپیك نیز آن را بهعنوان رشتهای جهانی به رسمیت شناخته است.