باید از شرایط به وجود آمده برای گفت‌وگو استفاده کنیم
آفتاب: پس از حمایت تلویحی محمود احمدی نژاد از «باراک اوباما» طی مصاحبه با روزنامه «ال پائیس» اسپانیا و اعلام اینکه دست‌های پشت پرده اجازه نخواهند داد کاندیدای سیاه پوست دموکرات‌ها به سمت ریاست جمهوری ایالات متحده دست پیدا کند، مانور تبلیغاتی وسیع جمهوریخواهان علیه اوباما شدت گرفت؛ تا حدی که به گزارش روزنامه نیویورک سان این حمایت تلویحی در کمتر از 36 ساعت منجر به کاهش 3.6درصدی آرای «اوباما» شده‌است.
این در حالی است که این اظهارات به دنبال حضور «هوشنگ امیراحمدی» رئیس شورای ایرانیان آمریکا مطرح میشود که پس از گذشت 9 سال با موافقت وزارت خارجه دولت نهم وارد تهران شده است تا به گفته برخی منابع آگاه، برقراری مناسبات میان ایران و آمریکا را پیگیری کند.
هوشنگ امیراحمدی که شایعه ملاقات وی با برخی مسئولین نیز مطرح شده‌است پس از پایان سفرش به ایران، اعلام کرد که سیاستمداران ایرانی حاضر به دادان امتیازی به دولت جورج بوش نیستند و تمام اولویت‌های همکاری خود را در دولت آینده آمریکا تعیین کرده‌اند.
” آقای اوباما گفته‌اند که حاضرند با کشورهایی مانند ایران و کوبا بدون قید و شرط وارد گفت‌وگو شوند و این موارد نکاتی است که مورد تایید مسئولان کشورهایی است که روابط خوبی با آمریکا ندارند.... “
دکتر هرمیداس باوند در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل آفتاب در تشریح وضعیت انتخابات آمریکا گفت: «کسی که شعار انتخاباتی وی درباره تغییر وضع موجود باشد بازتاب مثبتی در بین جوانان و اقشار خاص جامعه و به خصوص طبقات محروم خواهد داشت. البته تمامی این مباحث وابسته به شرایط روز است و باید به یاد داشته باشیم که تمام این شعارهای انتخاباتی به صورت کامل به مرحله اجرا درنخواهد آمد به همین دلیل این شعارها را باید به صورت نسبی تحلیل کنیم».
وی افزود: «در سابقه آمریکا نوعی تبعیض ضمنی وجود دارد ولی شرایط دستخوش تغییرات شده است و نمی‌توان اساس آنچه در گذشته اتفاق افتاد را برای زمان موجود ارزیابی کرد».
دکتر داوود هرمیداس باوند، درباره دلیل حمایت آقای احمدی‌نژاد از «باراک اوباما» گفت: «آقای اوباما نسبت به سیاست خارجی آمریکا دید انتقادی دارد به همین دلیل در شعارهای انتخاباتی گفتند که حاضرند با کشورهایی مانند ایران و کوبا بدون قید و شرط وارد گفت‌وگو شوند و این موارد نکاتی است که مورد تایید مسئولان کشورهایی است که روابط خوبی با آمریکا ندارند».
دکتر باوند در ادامه افزود: «درباره اینکه آیا این شعارها پس از پیروزی تحقق خواهد یافت باید گفت که نباید این شعارها جدی تلقی شود. به خصوص در جامعه پلورآلیستی مانند آمریکا که تصمیمات با توجه به نظرات کنگره، پنتاگون و CIA و شورای امنیت ملی اتخاذ میشود. شعارهایی که آقای اوباما مطرح می‌کنند را به دلیل انتقاد از حزب حاکم و همسویی با انتظارات مردم می‌توان تحلیل کرد».
استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران درباره سیاست خارجی پایدار جمهوری اسلامی ایران که دولتهای آمریکایی -چه دموکرات و چه جمهوریخواه- را نمایندگان نظام سلطه می‌داند و مقایسه این موضوع با موضع‌گیری اخیر رئیس جمهور گفت: «طرح عنوان استکباری یک شعار ارزشی است ولی نظام بین‌الملل بر اصول دیگری استوار است. یکی از این اصول پایه حقوقی برابری برای همه کشورها در نظر گرفته‌است. به همین دلیل همه کشورها حق عضویت دارند.
” کشورهایی مانند چین و هند 20 سال پیش کشورهای در حال توسعه محسوب می‌شدند ولی امروزه جزء قدرت‌های برتر به حساب می‌‌آیند. بنابراین تقسیم‌بندی دائمی امکان‌‌پذیر نیست.... “
مبنای دیگر سلسله مراتب قدرت‌ها است. در نظام بین‌الملل مبانی قدرت‌های بزرگ در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی مشخص میشود بنابراین تقسیم‌بندی به استکباری و استضعافی و سایر موارد صحیح به نظر نمی‌رسد.
کشورهایی مانند چین و هند 20 سال پیش کشورهای در حال توسعه محسوب می‌شدند ولی امروزه جزء قدرت‌های برتر به حساب می‌‌آیند. بنابراین تقسیم‌بندی دائمی امکان‌‌پذیر نیست. کشورها در یک چرخش دائمی هستند».
دکتر باوند درباره تقسیم‌بندی کشورهای جهان سوم و یا توسعه یافته گفت: «این کشورها به سه گروه تقسیم می‌شوند. کشورهای توسعه یافته برتر، کشورهای در حد میانه و کشورهایی که در پایین‌ترین سطح توسعه یافتگی قرار دارند».
وی‌افزود: «بسیاری از کشورهای توسعه یافته از این گزینه خارج شده‌اند و وارد کشورهای صنعتی و توسعه یافته شده اند که می‌توان به کشورهای چین، هند، کره جنوبی، و برزیل اشاره کرد. بنابراین تقسیم‌بندی ثابت کشورهابه استکباری و استضعافی پایه علمی ندارد. هر کشوری باید سعی کند تا آنجایی که امکان دارد با استفاده از امکانات و پتانسیل‌های موجود فرآیند توسعه‌ایی را پشت سر بگذارد».
دکترباوند با اشاره به جایگاه فعلی ایران در تقسیم بندی فوق گفت: «ایران با توجه به پتانسیل و منابع غنی و جایگاه ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در کنار منابع انرژی و جمعیت جوان در میان کشورهای در حال توسعه باقی مانده است. این موضوع نشان از یک توقف تاریخی است. بنابراین طرح شکایت از اینکه عده‌ای استکباری هستند تنها یک شعار انتخاباتی است تا تقصیر را متوجه دیگران کنند».
” فرصت‌ها یک رویداد پایدار نیستند. مسئولان کشورها باید با توجه به مقتضیات موجود تصمیم بگیرند و از فرصت‌ها استفاده کنند... “
دکتر باوند با اشاره به اظهارنظر اخیر محمود احمدی‌نژاد در مورد اینکه که "به اوباما اجازه نخواهند داد رئیس جمهور آمریکا شود" خاطرنشان کرد: «در آمریکا حق برابری برای تمام شهروندان آمریکایی وجود دارد. در این کشور فرصت‌های یکسان برای همه آمریکایی‌ها پیش‌بینی شده است. هر چند که در گذشته در آمریکا تا سال 1960 میلادی یک کاتولیک امکان رئیس جمهوری شدن نداشت به این دلیل که کاتولیک‌ها تابع نظرات واتیکان هستند ولی این تابو شکسته شد و اکنون کاتولیک‌ها برای رسیدن به مقامات بالا مانعی ندارند.
در مورد حضور سیاه‌پوستان در انتخابات آمریکا هم پس از حضور «جی جکسون» که آرای بسیار کمی به دست آورد «باراک اوباما» با حمایت وسیع‌تری مطرح شده است».
این استاد دانشگاه به حضوریک زن به عنوان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا اشاره کرد و گفت: «نکته دیگر حضور خانم کلینتون به عنوان اولین زنی است که کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شده است. با حضور خانم کلینتون این تابو نیز شکسته شد. مهم این است که در جامعه‌ایی که محدودیت‌هایی وجود دارد این محدودیت‌ها شکسته شود».
” در دوره دولت بوش نیز ممکن است که پیشنهادهایی مطرح شود که قابل قبول به نظر برسد. باید از شرایط به وجود آمده برای گفت‌وگو استفاده کنیم ...... “
وی درباره وضعیت «مک کین» کاندیدای جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز گفت: «مک کین یکی از جمهوریخواهانی است که بیشترین مواضع را نسبت به دموکرات‌ها داشته است. البته تمام اظهارنظرهایی که صورت گرفته وابسته به شرایطی است که رئیس جمهور مسئولیت را برعهده می‌گیرد. به عنوان نمونه اظهارنظر مک کین درباره برقراری رابطه سیاسی بین ایالات متحده و کوبا پس از برکناری کاسترو نشان از یک برخورد عاقلانه نمی‌دهد. به این دلیل که کوبا با ویتنام همکاری داشت و دوستان مک کین و از جمله خودش به مدت 5 سال اسیر ویتنامی‌ها بودند. سال‌ها از تحریم کوبا توسط ایالات متحده می‌گذرد هر چند که مصلحت این است که فضای مساعدتری در رابطه با کوبا مطرح شود ولی این اظهارنظرها زیبنده یک نماینده جمهوریخواه نیست».
این کارشناس برجسته روابط بین‌الملل درباره اظهارات «هوشنگ امیراحمدی» مبنی بر اینکه سیاستمداران فعلی ایران حاضر نیستند امتیازی به دولت جورج بوش دهند و تمام اولویت‌ها برای ارتباط با آمریکا در دولت آینده آمریکا می‌دانند، اظهار داشت: «فرصت‌ها یک رویداد پایدار نیستند. مسئولان کشورها باید با توجه به مقتضیات موجود تصمیم بگیرند و از فرصت‌ها استفاده کنند».
وی افزود: «نمی‌توان هشت ماه توقف کنیم و مقتضیات را به میل خودمان تغییر دهیم به همین دلیل در دوره دولت بوش نیز ممکن است که پیشنهادهایی مطرح شود که قابل قبول به نظر برسد. باید از شرایط به وجود آمده برای گفت‌وگو استفاده کنیم و اینکه فکر کنیم این شرایط استمرار خواهد داشت اشتباه به نظر می‌رسد».
دکتر هرمیداس باوند در پایان به تغییر مواضع کشورهای غیرمتعهد و کشورهای روسیه و چین در قبال ایران اشاره کرد و گفت: «در نهایت باید گفت که از فرصت‌های پیش روی باید حداکثر استفاده را به عمل آوریم».
