فاجعه بزرگ 28 مرداد 1332 خورشیدی، فراموش نخواهد شد.
روز بیست و هشت مرداد هرسال، یادآور فاجعه ای بزرگ و یکی دیگر از ناکامی های مردم ایران درتاریح این ملت است. یادآور شکست دموکراسی از استبداد است؛ خاطره ی تلخ پیوند استعمار خارجی و استبداد داخلی درمبارزه باملت است.
کشورما درتاریخ چندهزارساله اش همواره شاهد یورشهای بسیاری از سوی حریصان و غارتگران درون وبرون میهن بوده است. هربار که این ملت پس از تحمل رنجها و ستمها، قد برافراشته و نفسی به راحت کشیده و جانی گرفته است، ایلغاران و جهانگشایان و آزمندان زوردار براو تاخته اند و حاصل تلاش و کارش را به یغما برده اند. هرگاه که این مردم یرای نجات خویش از دست ستم و زور برخاسته و کوشیده است، بازهم خناسان خودی و بیگانه با خیانت و دنائت راه براو بسته و شکستش را فراهم کرده اند. تاریخ ایران پر از این ماجراهاست. شگفتا که دراین مراحل، مهاجم هم بیگانه بوده و هم خودی و در بیشتر موارد هممیهن و همزبان و همکیش، ما را به زانو درآورده و غارت کرده است.
بی شک همچنانکه تاریخ حدوث این وقایع را به یاد دارد، همان تاریخ، خیانتهای بسیاری ازما را نیز درخود ثبت کرده است. دربیشتر این شکستها، جای پای خودی به مراتب بیشتر ازاثر انگشت بیگانه است. مشروطیّت مارا بیگانه یاری داد، اما خودی نابود و پایمال کرد. نهضت ملی ضد استثمار و استعمار را که هدفش کوتاه کردن دست استعمارگران و استثمارگران قدرتمند ازسر منابع نفتی ما بود، خیانتورزان خودی به کمک مادی و معنوی بیگانه برفنا دادند.
نهضت ملی ایران به رهبری زنده یاد دکتر مصدق، می خواست احیاکننده ی مشروطیّتی باشد که نسلهای پیشین برای بقایش خون و قربانی داده بودند و سالها بود توسط دیکتاتور مصلح فدا شده بود.
مبارزه با استعمار و استثمار درقامت ملی کردن صنعت نفت ایران نیز درهمین زمینه ی احیای نهضت مشروطیّت ظهورکرد. برنامه ی دولت زنده یاد دکتر مصدق هنگام طرح درمجلس، دردو ماده خلاصه میشد:
1- تصویب قانون انتخابات آزاد مجلس شورای ملی و تلاش برای انتخابات دموکراتیک.
2- اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت کشور که به تصویب مجلس رسیده بود.
دکتر مصدق با انتخابات آزاد که پایه و شاه کلید دموکراسی است می خواست مشروطیّت مرده را زنده کند و نظام کشور را بر پایه ی دموکراسی بناسازد. اما متأسفانه مشکل آنجا بود که، دربار که تمام قوای نظامی و انتظامی را در اختیار داشت با مشروطه و آزادیخواهی کاملاً مخالفت می ورزید و به گوناگون حیل، و با نیروی نظامی و انتظامی همواره مانع اجرای قانون اساسی و به تبعش انتخابات آزاد میشد. مخالفت و ضدیّتش با مصدق و مصدقیسم نیز به همین دلیل بود.
کودتای 28مرداد که با کمک بیگانگان طرح ریزی شد و به انجام رسید، نتیجه ی ضدیّت شاه و دربار با دموکراسی و مشروطیّت، و حاصل پیوند بیگانه و خودی بود و دستاورد نهضت را به کلی از بین برد.
جبهه ملی ایران در خارج کشور که موجودیّت نخستینش را رهبر نهضت ملی ایران رقم زده بود و بنانهاد، غمگنانه در سالروز این مصیبت که پایه ریز بلایای بعدی برای ملت ایران شد، یاد تمام کوشندگان راه آزادی را گرامی داشته و ضمن محکوم کردن مجدد این فاجعه توسط دربار پهلوی، امیدوار است کشور و مردم ایرن به زودی از دست استبداد فقیهان نجات یافته و آزادی و دموکراسی را درآغوش گیرند.
