برخورد جمهوری اسلامی با پیشنهادهای تشویق آمیز اروپا برای دست برداشتن از غنی سازی اورانیوم: نظر دو تحلیلگر
11 خرداد 1385 radiofarda
برنامه این هفته «دیدگاه ها» درباره بررسی راه مناسبت برخورد تهران به پیشنهادهای اروپا برای حل بحران هسته ای ایران در چارچوب منافع ملی است. دکتر شاهین فاطمی تحلیلگر سیاسی و استاد اقتصاد دانشگاه امریکن در پاریس می گوید: منافع ملی ایران از نظر اقتصادی و سیاسی باز شدن به سوی دنیا است و هرچه دیرتر بپیوندیم و بازگردیم به اقتصاد بین الملل وضعمان بدتر می شود. دکتر داوود هرمیداس باوند استاد روابط بین الملل در دانشگاه تهران می گوید: بهترین راه حل اجازه غنی سازی اورانیوم به ایران در سطح پایین با نظارت بین المللی و در سطح بالا با ایجاد کنسرسیوم ها مانند طرح روسیه است. دکتر فاطمی با تایید این راه حل به این نکته اشاره می کند که این راه حل برای هر دو طرف هم از لحاظ سیاسی و هم اقتصادی به صرفه خواهد بود و آبرومندانه. دکتر فاطمی می گوید: باید یک کنفرانس منطقه ای یا بین المللی تشکیل شود که نه تنها امنیت را برای ایران و کشورهای منطقه تامین کند، بلکه مساله حقوق بشر هم در همان چارچوب تامین شود.
امير مصدق کاتوزيان
امیرمصدق کاتوزیان (رادیو فردا): برنامه این هفته «دیدگاه ها» درباره بررسی راه مناسبت برخورد تهران به پیشنهادهای اروپا برای حل بحران هسته ای ایران در چارچوب منافع ملی است از دیدگاه دو صاحبنظر؛ دکتر شاهین فاطمی تحلیلگر سیاسی و استاد اقتصاد دانشگاه امریکن در پاریس و دکتر داوود هرمیداس باوند استاد روابط بین الملل در دانشگاه تهران. جدیدترین موضع وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی درباره رویارویی بر سر برنامه هسته ای این است که ایران منتظر است پیشنهادهای اروپا که در بر گیرنده مشوق هایی برای متقاعد کردن حکومت ایران به کنار گذاشتن فعالیت های غنی سازی است ارائه شود، تا درباره آنها تصمیم بگیرد. از سوی دیگر جمهوری اسلامی هنوز بر حق تولید انرژی هسته ای صلح آمیز تاکید دارد. پرسش اول این است که منافع ملی ایران ایجاب می کند تهران در قبال پیشنهادها و مشوق های اروپا چه موضعی اتخاذ کند؟
دکتر شاهین فاطمی: اولا جای خوشبختی است که این بار راه منطقی را در پیش گرفتند و منتظر هستند پیشنهادها را ببینند، قبل از عکس العمل. بر خلاف گذشته که با کمال عجله و بدون در نظر گرفتن جزئیات اظهاراتی در تهران شده که از نظر بین المللی مناسب نبوده. آنچه که مسلم است خطوط کلی را می توان روشن کرد. منافع ملی ایران از نظر اقتصادی و سیاسی باز شدن به سوی دنیا است. یعنی امروز ما هرچه از این خوان گسترده نعمت گلوبالیزیشن دیرتر بهره من شویم، متضرر خواهیم شد. در مقایسه با قبل از انقلاب تمام سازمان های بین المللی که در این باره گزارش می دهند، می گویند هنوز درآمد سرانه ایران در حدود دوسوم آن چیزی است که قبل از انقلاب بود. در حالی که در همین مدت زمان درآمد سرانه فقیرترین کشورهای دنیا حداقل دوبرابر شده. پس ما هرچه دیرتر بپیوندیم و بازگردیم به اقتصاد بین الملل وضعمان بدتر می شود.
ا . م . ک: آقای باوند، بالاترین مقام های ایران برخی گفتند بهترین مشوقی که غرب می تواند به ایران بدهد این است که حق ایران را برای تولید انرژی هسته ای صلح آمیز به رسمیت بشناسد. غرب هم گفته حق تولید انرژی صلح آمیز را البته به رسمیت می شناسد، اما برای جلب اطمینان به این که برنامه هسته ای در جهت تولید بمب اتمی به کار نرود، ایران باید به خواست آژانس بین المللی انرژی اتمی و غرب تن دهد.
دکتر داوود هرمیداس باوند: من فکر می کنم موضع ایران روشن است، موضع طرف های مقابل هم کاملا روشن است. بنابراین برای این که به یک تفاهم قابل قبولی منتهی شود، من بر این باورم که در سطح پایین مساله غنی سازی اورانیوم برای تحقیقات صرفا علمی و آن چیزی را هم که خود اروپایی ها پیشنهاد کردند راکتور آب سبک، در حقیقت برای همین منظور است. این اجازه به صورت محدود به ایران داده شود، ولی در سطح بالا به صورت یک کنسرسیوم بین المللی که میشد احتمالا با شرکت اروپایی ها در طرح روسیه عملی شود؛ می تواند یک راه حل قابل قبولی باشد.
ا . م . ک: آقای دکتر فاطمی این پیشنهادی را که دکتر باوند مطرح می کنند چطور ارزیابی می کنید؟
دکتر شاهین فاطمی: گمان می کنم این قدم بسیار بزرگی در جهت صحیح باشد. اولا آن سرمایه ای که باید صرف تولید انرژی هسته ای شود، صرف دیگر کارهای مملکت می شود و از سوی دیگر غربی ها هم خواهان درگیری و تحریم نیستند، چرا که به ضرر آنها هم تمام خواهد شد و چنین هزینه تامین سوختی برای آنها در مقایسه ناچیز است. ولی مثل این که ما در سطح دیگری از واقعیات هستیم. من هنوز ندیدم در هیچ کدام از این مطالبی که ما از مقامات جمهوری اسلامی می خوانیم، حتی نزدیک شوند به این انوع منطقی فکر کردن درباره مساله. اینها دارند سعی می کنند مساله اتمی را شباهت دهند به مساله مثلا ملی شدن نفت. اما کسانی که آن دوران را یاد دارند می دانند که چقدر این قیاس اشتباه است و ارتباطی ندارد.
دکتر داوود هرمیداس باوند: وقتی صحبت از برخورد جمهوری اسلامی با پیشنهادهای تشویق آمیز اروپا برای دست برداشتن از غنی سازی اورانیوم: نظر دو تحلیلگر
11 خرداد 1385 radiofarda
برنامه این هفته «دیدگاه ها» درباره بررسی راه مناسبت برخورد تهران به پیشنهادهای اروپا برای حل بحران هسته ای ایران در چارچوب منافع ملی است. دکتر شاهین فاطمی تحلیلگر سیاسی و استاد اقتصاد دانشگاه امریکن در پاریس می گوید: منافع ملی ایران از نظر اقتصادی و سیاسی باز شدن به سوی دنیا است و هرچه دیرتر بپیوندیم و بازگردیم به اقتصاد بین الملل وضعمان بدتر می شود. دکتر داوود هرمیداس باوند استاد روابط بین الملل در دانشگاه تهران می گوید: بهترین راه حل اجازه غنی سازی اورانیوم به ایران در سطح پایین با نظارت بین المللی و در سطح بالا با ایجاد کنسرسیوم ها مانند طرح روسیه است. دکتر فاطمی با تایید این راه حل به این نکته اشاره می کند که این راه حل برای هر دو طرف هم از لحاظ سیاسی و هم اقتصادی به صرفه خواهد بود و آبرومندانه. دکتر فاطمی می گوید: باید یک کنفرانس منطقه ای یا بین المللی تشکیل شود که نه تنها امنیت را برای ایران و کشورهای منطقه تامین کند، بلکه مساله حقوق بشر هم در همان چارچوب تامین شود.
امير مصدق کاتوزيان
امیرمصدق کاتوزیان (رادیو فردا): برنامه این هفته «دیدگاه ها» درباره بررسی راه مناسبت برخورد تهران به پیشنهادهای اروپا برای حل بحران هسته ای ایران در چارچوب منافع ملی است از دیدگاه دو صاحبنظر؛ دکتر شاهین فاطمی تحلیلگر سیاسی و استاد اقتصاد دانشگاه امریکن در پاریس و دکتر داوود هرمیداس باوند استاد روابط بین الملل در دانشگاه تهران. جدیدترین موضع وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی درباره رویارویی بر سر برنامه هسته ای این است که ایران منتظر است پیشنهادهای اروپا که در بر گیرنده مشوق هایی برای متقاعد کردن حکومت ایران به کنار گذاشتن فعالیت های غنی سازی است ارائه شود، تا درباره آنها تصمیم بگیرد. از سوی دیگر جمهوری اسلامی هنوز بر حق تولید انرژی هسته ای صلح آمیز تاکید دارد. پرسش اول این است که منافع ملی ایران ایجاب می کند تهران در قبال پیشنهادها و مشوق های اروپا چه موضعی اتخاذ کند؟
دکتر شاهین فاطمی: اولا جای خوشبختی است که این بار راه منطقی را در پیش گرفتند و منتظر هستند پیشنهادها را ببینند، قبل از عکس العمل. بر خلاف گذشته که با کمال عجله و بدون در نظر گرفتن جزئیات اظهاراتی در تهران شده که از نظر بین المللی مناسب نبوده. آنچه که مسلم است خطوط کلی را می توان روشن کرد. منافع ملی ایران از نظر اقتصادی و سیاسی باز شدن به سوی دنیا است. یعنی امروز ما هرچه از این خوان گسترده نعمت گلوبالیزیشن دیرتر بهره من شویم، متضرر خواهیم شد. در مقایسه با قبل از انقلاب تمام سازمان های بین المللی که در این باره گزارش می دهند، می گویند هنوز درآمد سرانه ایران در حدود دوسوم آن چیزی است که قبل از انقلاب بود. در حالی که در همین مدت زمان درآمد سرانه فقیرترین کشورهای دنیا حداقل دوبرابر شده. پس ما هرچه دیرتر بپیوندیم و بازگردیم به اقتصاد بین الملل وضعمان بدتر می شود.
ا . م . ک: آقای باوند، بالاترین مقام های ایران برخی گفتند بهترین مشوقی که غرب می تواند به ایران بدهد این است که حق ایران را برای تولید انرژی هسته ای صلح آمیز به رسمیت بشناسد. غرب هم گفته حق تولید انرژی صلح آمیز را البته به رسمیت می شناسد، اما برای جلب اطمینان به این که برنامه هسته ای در جهت تولید بمب اتمی به کار نرود، ایران باید به خواست آژانس بین المللی انرژی اتمی و غرب تن دهد.
دکتر داوود هرمیداس باوند: من فکر می کنم موضع ایران روشن است، موضع طرف های مقابل هم کاملا روشن است. بنابراین برای این که به یک تفاهم قابل قبولی منتهی شود، من بر این باورم که در سطح پایین مساله غنی سازی اورانیوم برای تحقیقات صرفا علمی و آن چیزی را هم که خود اروپایی ها پیشنهاد کردند راکتور آب سبک، در حقیقت برای همین منظور است. این اجازه به صورت محدود به ایران داده شود، ولی در سطح بالا به صورت یک کنسرسیوم بین المللی که میشد احتمالا با شرکت اروپایی ها در طرح روسیه عملی شود؛ می تواند یک راه حل قابل قبولی باشد.
ا . م . ک: آقای دکتر فاطمی این پیشنهادی را که دکتر باوند مطرح می کنند چطور ارزیابی می کنید؟
دکتر شاهین فاطمی: گمان می کنم این قدم بسیار بزرگی در جهت صحیح باشد. اولا آن سرمایه ای که باید صرف تولید انرژی هسته ای شود، صرف دیگر کارهای مملکت می شود و از سوی دیگر غربی ها هم خواهان درگیری و تحریم نیستند، چرا که به ضرر آنها هم تمام خواهد شد و چنین هزینه تامین سوختی برای آنها در مقایسه ناچیز است. ولی مثل این که ما در سطح دیگری از واقعیات هستیم. من هنوز ندیدم در هیچ کدام از این مطالبی که ما از مقامات جمهوری اسلامی می خوانیم، حتی نزدیک شوند به این انوع منطقی فکر کردن درباره مساله. اینها دارند سعی می کنند مساله اتمی را شباهت دهند به مساله مثلا ملی شدن نفت. اما کسانی که آن دوران را یاد دارند می دانند که چقدر این قیاس اشتباه است و ارتباطی ندارد.
دکتر داوود هرمیداس باوند: وقتی صحبت از مذاکره می کنیم، این است که طرفین باید تعدیل نسبی در موضع خودشان انجام دهند تا به یک توافق برسند که هم مقصود اساسی حاصل شود و هم حفظ آبرو شود.
دکتر شاهین فاطمی: یکی از مسائلی که جمهوری اسلامی مطرح کرده، مساله به دست آوردن یک نوع امنیت است از سوی آمریکا. به نظر من حرف غیرمنطقی هم نیست. من فکر می کنم اگر در این باره هواداران حقوق بشر هم جانبداری کنند از این مساله، کاملا درست است. باید یک کنفرانس منطقه ای یا بین المللی تشکیل شود که نه تنها امنیت را برای ایران و کشورهای منطقه تامین کند، بلکه مساله حقوق بشر هم در همان چارچوب تامین شود.
دکتر داوود هرمیداس باوند: این پیشنهاد بالقوه در طرح اروپاییان در نظر گرفته شده. ولی به دنبال آن یک بند دیگری است که می گوید عاری کردن منطقه از سلاح های هسته ای و مساله موشکی. اما نکته ای که آقای فاطمی مطرح کردند، شورای امنیت هم این مسئولیت ها را قبول کرده و اگر این امور در سطح منطقه ای مطرح شود و بتواند تمام ابعاد امنیت به معنای اصیل کلمه اعم از ارتباطات خارجی و شرایط داخلی مطرح شود، به نظر من می تواند یک گام بسیار مثبت باشد.
موضع خودشان انجام دهند تا به یک توافق برسند که هم مقصود اساسی حاصل شود و هم حفظ آبرو شود.
دکتر شاهین فاطمی: یکی از مسائلی که جمهوری اسلامی مطرح کرده، مساله به دست آوردن یک نوع امنیت است از سوی آمریکا. به نظر من حرف غیرمنطقی هم نیست. من فکر می کنم اگر در این باره هواداران حقوق بشر هم جانبداری کنند از این مساله، کاملا درست است. باید یک کنفرانس منطقه ای یا بین المللی تشکیل شود که نه تنها امنیت را برای ایران و کشورهای منطقه تامین کند، بلکه مساله حقوق بشر هم در همان چارچوب تامین شود.
دکتر داوود هرمیداس باوند: این پیشنهاد بالقوه در طرح اروپاییان در نظر گرفته شده. ولی به دنبال آن یک بند دیگری است که می گوید عاری کردن منطقه از سلاح های هسته ای و مساله موشکی. اما نکته ای که آقای فاطمی مطرح کردند، شورای امنیت هم این مسئولیت ها را قبول کرده و اگر این امور در سطح منطقه ای مطرح شود و بتواند تمام ابعاد امنیت به معنای اصیل کلمه اعم از ارتباطات خارجی و شرایط داخلی مطرح شود، به نظر من می تواند یک گام بسیار مثبت باشد.
