دولت اصلاح طلب و امکان مذاکرات ايران و امريکا
داوود هرميداس باوند - چهارشنبه 9 اردیبهشت 1388 [2009.04.29]
توجه به اهميت وضعيت هسته اي ايران و تاثيرگذاري مذاکرات جديد 1+5 و ايران پيرامون اين موضوع، اين سوال مطرح است که در صورت فتح بابي در اين مذاکرات، نحوه اداره امور هسته اي کشور پس از توافقات حاصله در دولت دهم به چه شکلي خواهد بود؟
ديپلماسي ايراني اين سوال را با دکتر داوود هرميداس باوند، استاد دانشگاه و تحليل گر مسائل ايران و امريکا در ميان گذاشته است که در ادامه مي خوانيد:
پاسخ سوال فوق بستگي به اين دارد که کدام دولت روي کار آيد. اگر دولت آقاي احمدي نژاد سر کار بماند، فکر مي کنم مسائل دشوارتر خواهد شد. قرائن و شواهدي پديدار شده که نه تنها در جهت ايجاد فضاي مساعد نيست بلکه در راستاي ايجاد نوعي اختلال در فضاي تعاملات ايران و غرب است.
اظهارات آقاي احمدي نژاد شرايط را براي امريکاييان که در داخل و از طرف اسرائيل با مخالفت هايي مواجه هستند مشکل ساخته است. از سوي ديگر در اظهارات مقامات ايران درباره حوادث اخير بغداد انگشت اتهام مستقيما به طرف امريکا اشاره رفته است؛ با اين وضعيت شواهد نشان مي دهد که تمايلي جدي براي ايجاد شرايطي که در آن طرفين با تعديل مواضع اوليه خود، فضا را براي گفت و گوي سازنده مساعد کنند وجود ندارد.
با وجود آنکه ايران براي حضور در مذاکرات آينده 1+5 اعلام آمادگي کرده است اما موضع گيري اخير مسئولان تصميم گيرنده حاکي از آن است که هنوز تعديلي در مواضع اوليه در ديدگاه و اذهان مسئولين پديدار نشده است.
در صورت آمدن فردي غير از آقاي احمدي نژاد براي تصدي مسئوليت رياست جمهوري، به دليل متفاوت بودن ديدگاه ها و مواضع وي با نظرات رئيس جمهور فعلي، به نظر مي رسد که تنش زدايي را در پيش گيرد؛ هرچند ممکن است با مشکلاتي روبرو شود. در واقع هر دو کانديداي رقيب آقاي احمدي نژاد قصد و نيت و استراتژي اعلام شده خود را بر مدار مذاکرات سازنده و تنش زدايي استوار کرده اند اما اگر در اين مسير با فشارهايي مواجه شود فرايند نهايي آن به حد وسطي - ما بين استراتژي آنها و فشارهاي وارده- منتهي مي شود. اين فرايند مي تواند تا حدودي براي تعامل سازنده مساعد باشد.
به اين ترتيب نگراني و دغدغه اي که از شکست مذاکرات ايران و 1+5 و پيامدهاي اين شکست وجود دارد با پيروزي يکي از رقيبان آقاي احمدي نژاد در انتخابات، تاحدودي تعديل مي شود.
ممکن است تصميمات دولت دهم در صورتي که يک کانديداي اصلاح طلب پيروز انتخابات باشد، در موضوع هسته اي کشور مشابه دولت آقاي خاتمي نباشد، چراکه اکنون فضا عوض شده و شرايط تغيير کرده است اما خط مشي تعديل شده از سوي ايران در پيش گرفته خواهد شد.
بنابراين خط مشي تعديل شده در پرتو شرايط و تحولات جديد به ويژه در ارتباط با مواضع دولت جديد امريکا، در دستور کار دولتي اصلاح طلب قرار خواهد داشت.
مواضع دولت جديد امريکا اکنون يک تغيير عمده در مقايسه با دولت اصلاح طلب دوره هفتم و هشتم رياست جمهوري است، چراکه طرف اصلي ايران در مذاکرات هسته اي نهايتا امريکاست. بنابراين در صورت روي کار آمدن دولت اصلاح طلب در دور دهم، ممکن است مذاکرات ايران و امريکا در چهارچوب 1+5 و يا فراتر از آن به صورت دو جانبه شکل گيرد و امکان توافق به شکل جدي تري وجود دارد.
