سد و پنج سال از نهضت مشروطیت ایران، رویدادی که تاریخ ایران را دگرگون کرد می گذرد. جامعه ایران با این دگرگونی از اعماق تاریک عقب افتادگی و ارتجاع به دنیای جدید پا گذاشت و از بعد مادی و اقتصادی دچار تحولی شگرف گشت. اما خواست اصلی مبارزان صدر مشروطه و مردمی که جان بر کف برای دستیابی به آن ارمانها بپا خواسته بودند نه تنها محقق نشد، بلکه نوادگان آن نسل از ایرانیان – نسل جوان امروز- همچنان برای دست یابی به آن خواست ها تحقیر، دستگیر، زندانی، کهریزکی و کشته می شوند.
پرسش این است که چرا نتوانستیم؟ مردم خود نخواستند یا رهبران سیاسی و فکری جامعه مرتکب اشتباه شدند؟!
از نگر من، مردم در ابراز خواسته ها و پیگیری مطالباتشان هرگز از پای ننشسته اند. با نگاهی گذارا به تاریخ معاصر و بخصوص جنبش بزرگ اخیر ملت ایران که جامه سبز بر تن کرد، می بینیم که آن آرمانها زنده و آن آرزوها خواستنی است.
در مورد رهبران فکری و سیاسی اما باید با درنگ بیشتری به قضایا نگریست. باید ببینیم چرا از دل جامعه عقب نگهداشته شده ایران در عهد قاجار مردان بزرگی چون مشیرالدوله پیرنیا، کسروی، دهخدا، بهار، مصدق و ... پا به عرصه وجود می گذارند و نامداران تاثیر گذار عصر پهلوی امثال آل احمد، بازرگان، شریعتی و ... می شوند.
باید ببینیم چه عواملی باعث شکست دولت ملی دکتر محمد مصدق می شود؛ دولتی که با شعار استقلال سیاسی و انتخابات آزاد ( شعاری که هنوز خواست ملت است) از مردم رای اعتماد گرفت. دولتی که قصد اصلاح قانون انتخابات و از جمله دادن حق رای به زنان داشت.
باید پرسید چرا صدای دکتر بختیار ر دوره سی و هفت روزه صدر اعظمی اش شنیده نشد؟! بختیاری که تمام خواستهای سیاسی – تاریخی ایرانیان و آن ملت به پا خواسته و خسته از استبداد را پاسخ داد و در نخستین روزهای نخست وزیریش با انحلال ساواک، آزادی زندانیان سیاسی، لغو سانسور و آزادی مطلق مطبوعات اولین گام ها را در راه استقرار دمکراسی در ایران برداشت .
دکتر شاپور بختیار یکی از سه تن امضا کنندگان نامه ای خطاب به محمد رضا شاه در سال 56 بود، که لزوم بازگشت حکومت قانون و آزادی های سیاسی را گوشزد میکرد. او که ژرفای بحران سیاسی، اجتماعی حاکم بر ایران را دریافته بود، از سویی از پافشاری همواره ی خود بر استقرار حکومت قانون و از سوی دیگر، از رویارویی و مرز بندی با قدرت گیری قشریون مذهبی باز نایستاد.
در آن نا بسامانی و آشفتگی، با مردم سخن گفت و از آنان خواست تا به خود و هویت ملی خود اعتماد کنند. ضمن نکوهش خود کامگی نظام استبدادی موجود که مملکت را بسوی انفجار کشانده بود، ملت را ازهیجان های ویرانگر و بیباکی نسنجیده بر حذر داشت، دعوت به استقرار نظامی قانونمند و دمکرات نمود و برای استقلال و حفظ تمامیت ارضی ایران که همانا راهبر او در اقداماتش بودند کوشید.
شوربختانه ملت ایران به دلیل سده ها تجربه استبداد، فقدان آموزش و آگاهی های سیاسی، این اقدامات را نادیده گرفت و درنیافت که این دست آورد ها همانا جامه ی عمل پوشاندن به خواست های انقلاب است. مردم ایران که استبداد تمام راهها را برای ابراز نظر سیاسی به رویشان بسته بود، اعم از شهرنشین و توده های حاشیه نشین برآمده از اصلاحات ارضی ، به جای همبستگی و حمایت از دولتی که تبلور خواسته های ملت بود، اولویت را در آن دید که بر حس انتقام جویی و تنفر خود میدان داده و هشدارهای پی در پی و اعلام خطر در مورد بر پایی حکومت استبدادی مذهبی را نادیده بگیرد.
برای نسل امروز نیز دکتر بختیار یک الگو و نمونه است. در جامعه ای که نسل جوان در آن گذران زندگی می کنند وسیاست بازان سست عنصر و نا پایداری چون خاتمی با کمک امواج تبلیغاتی مهم و منجی جلوه داده می شوند؛ در زمانه ای که تاریخ سازی و وارونه جلوه دادن تاریخ هدف صاحبان زر و زور است تا از یک سو استبداد پیشین را تطهیر کنند و در روی دیگر سکه بر مسندِ قدرت نشستگانِ کنونی را صاحب ارج و قرب نمایند، جوانان امروز به دنبال الگوهایی هستند که چون بختیار یکرنگ باشند و برای کسب قدرت یا حفظ آن پا بر آرمانهای خود نگذارند.
امروزه با تمامی تحریف ها، دکتر شاپور بختیار دارای اعتبار والایی در میان نسل جوان است. نسلی که پدران و مادران خود را در نشنیدن صدای بختیار مقصر می داند. نسلی که باور دارد اگر صدای بختیار شنیده شده بود، نه تنها از استبداد گذشته عبور می کردیم، بلکه دچار این همه سرگشتگی، شکست و سیاه روزی نمی شدیم.
بختیار بانگ بر آورد که " جمهوری اسلامی" مجهول مطلق است و در این دوران نسل برومند و شایسته ما در تقابل با جمهوری اسلامی فریاد " جمهوری ایرانی" سر می دهد.
بختیار با درک درست سیاسی و با توجه به تجربیات تاریخی به "جدایی دین از سیاست" پای می فشرد و امروزه روز نسل جوان ما بانگ میزنند " نسل ما آریاست، دین از سیاست جداست".
امروز میلیون ها ایرانی خواهان پایان دادن به استبداد مذهبی یا به قول دکتر بختیار بسته شدن این " پرانتز سیاه " و استقرار حاکمیت ملی هستند.
برای دستیابی به آرمان ها و آرزوهایمان باید به خود تکیه کنیم و از تاریخ سرزمین خود بیاموزیم. باید از اصلاح طلبی مصدق، صدیقی و بختیار بیاموزیم و نه از اصلاح طلبان دروغینی پیروی کنیم که تلاششان حفظ موقعیت ممتاز و انحصاری خودشان است. باید تاریخ نهضت مشروطیت، نهضت ملی دکتر مصدق و چرایی به بیراهه رفتن و شکست انقلاب 57 را را دوباره و چند باره مرور کنیم. و در پایان به خاطر داشته باشیم که فارغ از عصبانیت ها، مرده باد و زنده بادها برای حفظ ایران و کسب آزادی چون بختیار دریا دل باشیم و از طوفان ها نگریزیم.
