۶ ناگفته های تلفات جانی و خسارات مالی حوادث رانندگی در ایران/رتبه ۱۸۹ ایران در ایمنی جاده ای
شهری - حوادث رانندگی سالانه جان هزاران تن از هموطنان ما را می گیرد. این موضوع آنقدر در همه رسانه ها تکرار شده که انگار رنگ عادت به خود گرفته است.به گزارش خبرآنلاین؛ فقط در 10 ماه از سال 90، 17 هزار ایرانی در تصادفات رانندگی جان سپردند. این در حالی است که در جنگ بوسنی و هرزگوین 11هزار نفر کشته شدند و هنوز هم از این جنگ به عنوان جنایت علیه بشریت نام برده می شود.
به اعتقاد کارشناسان این آمار بالا تنها از نبود فرهنگ درست رانندگی ناشی نمی شود بلکه بخشی از آن نیز به ناایمن بودن راه ها و عدم نظارت درست بر حمل و نقل کشور باز می گردد.
دکتر ساسان افلاکی استادیار دانشکده فنی دانشگاه تهران و عضو مرکز تحقیقات راه و حمل و نقل دانشکده فنی دانشگاه تهران در این زمینه می گوید: متاسفانه در زمان ساخت جاده ها در ایران به موضوع ایمنی زیاد توجه نمی شود و مباحث اقتصادی در اولویت قرار دارد. موضوعاتی مانند اختلاف سطح جاده ها با شانه راه ها، شیب نامناسب شیروانی‌ها، خرابی‌های سطحی روسازی، تابلوها و علائم ایمنی موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد تا ایمنی راه ها تامین شود اما این موارد در جاده های ما در شرایط استاندارد و به روز نیست و به آن کمتر توجه می شود.
او به لزوم اطلاع رسانی به موقع به راننده در زمان رسیدن به نقاط حادثه خیز اشاره می کند و می گوید: این هم یکی دیگر از مواردی است که در جاده های ما مورد بی توجهی قرار می گیرد و راننده در زمان رانندگی بدون هشدار و آمادگی قبلی وارد مقطعی از راه می شود که باید عکس العمل سریع انجام دهد ولی به دلیل عدم آمادگی درصد خطا افزایش یافته و این امر باعث افزایش آمار تصادفات می شود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اقدامات دستگاه های اجرایی در زمینه حوادث رانندگی همسو نیست، یادآور می شود: هر کدام از ارگان ها و سازمان های دخیل در حوزه حمل و نقل در محدوده عملیاتی خود کار می کنند و این فعالیت های ناهمسو باعث شده ما در برخی حوزه ها پیش بیفتیم و در برخی حوزه ها همچنان عقب باشیم.
به گفته افلاکی با وجود افزایش استفاده کنندگان از ناوگان حمل و نقل شخصی و افزایش سریع تعداد خودروها و رانندگان جوان بسترسازی فرهنگی مناسبی صورت نگرفته و پیشرفت زیادی نیز در حوزه سخت افزاری وجود نداشته است: "هنوز برخی راه های ما متعلق به 70سال پیش است، در آن زمان حجم تقاضای تردد و سرعت خودروها اینقدر بالا نبود و جاده براساس نیاز زمان خود طراحی و ساخته شده است. یعنی در حال حاضر ما از جاده ای استفاده می کنیم که برای سرعت 50 تا 60کیلومتر طراحی و ساخته شده ولی در آنها با سرعت 90 تا 100 کیلومتر رانندگی می کنیم، همین موضوع سبب بسیاری از مشکلات ایمنی است و برای حل این مساله باید راه‌ها مناسب سازی و نقاط حادثه خیز اصلاح هندسی شوند.
او با اشاره به تلاش دانشگاه تهران در زمینه ایجاد چنین پژوهشگاهی می گوید: دانشکده های مختلف دانشگاه تهران در صدد راه اندازی پژوهشگاهی هستند تا از همه حوزه های پژوهشی و اجرایی نمایندگانی در آن حضور داشته باشند. کارهای داخل دانشگاه برای راه‌اندازی این پژوهشگاه نیز انجام شده و تقریبا 80 درصد کار به اتمام رسیده است.
دکتر افلاکی همچنین به برگزاری سومین کنفرانس بین المللی حوادث رانندگی و جاده ای درتاریخ 26 تا 28 اردیبهشت ماه91 در سالن شهید چمران دانشگاه تهران اشاره کرد و گفت: یکی از اهداف این کنفرانس نیز همسویی سازمان های اجرایی و تشویق آنها به حضور در مرکز تحقیقات راه و حمل و نقل است. امیدواریم این کنفرانس محملی برای توصیف مزایای ایجاد پژوهشکده ملی راه و حمل و نقل باشد.
رتبه 189 ایران در ایمنی جاده ای
دکتر غدیر مهدوی، سرپرست پژوهشکده بیمه مرکزی ایران نیز بر لزوم ایجاد پژوهشگاهی در زمینه حمل و نقل در کشور تاکید کرد و گفت: هر ساله تعداد قابل ملاحظه ای از شهروندان ایرانی بر اثر تصادف اتومبیل جان خود را از دست می دهند و تعداد بیشتری دچار جرح و یا خسارتهای ناشی از آن می شوند. به بیانی روشنتر در سالهای گذشته سالانه در حدود 26 هزار نفر از هموطنان ایرانی جان خود را در تصادفات از دست داده اند و حدود ده برابر این تعداد مجروح شده اند. طبق آمار، ایران در میان 190 کشور دنیا، از نظر عدم ایمنی از جهت تصادفات رانندگی رتبه 189 را به خود اختصاص داده است و تنها کشور سیرالئون بوده است که وضعیت نامناسبتری از ایران داشته است.
مهدوی با بیان اینکه در نتیجه این تصادفات، زیان های غیرقابل جبرانی بر اقتصاد کشور وارد می شود، گفت: تعداد تلفات جاده ای کشور در سال با تلفات یک جنگ تمام عیار برابری می کند و بر اساس برآوردهای علمی آقای پرفسور آیتی، رقم خسارتهای مستقیم و غیر مستقیم آن از 7 درصد تولید ناخالص ملی کشور افزونتر است . این در حالی است که می توان با تدوین و اجرای یک برنامه 4 تا 5ساله این تصادفات را به نصف و حتی یک سوم میزان فعلی رساند.
وی با بیان اینکه این برنامه در کشورهایی همچون ژاپن، آلمان و کشورهای اتحادیه اروپا در سال های پیش اجرا شده، می گوید: با وجود اینکه در این کشورها توسط تلفات در تصادفات از میزان جهانی پایین تر بود اما باز هم آنها با اجرای یک برنامه مدون توانستند این میزان را به نصف کاهش دهند.
دکتر مهدوی متوسط جهانی مرگ ومیر در اثر حوادث رانندگی را 14تا 15نفر در هر 100هزار نفر ذکر کرد: این میزان در کشور ما 30 نفر در هر 100 هزار نفر یعنی تقریبا دو برابرمیانگین جهانی است. در حالی که با تدوین و اجرای یک برنامه جامع می توان این میزان را به نصف کاهش داد.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، با اشاره به مولفه های برنامه کاهش حوادث رانندگی گفت: مدارس، مهدکودک ها، مساجد و رسانه ها همه باید در این زمینه فعالیت کنند تا قوانین راهنمایی و رانندگی کاملا نهادینه شود.
او همچنین به نحوه ارائه گواهینامه و آموزش های لازم در این زمینه اشاره کرد و گفت: در هنگام آزمون رانندگی در کشور ما به چابکی راننده بیش از هر چیز توجه می شود اما در کشورهایی که قوانین راهنمایی و رانندگی منظمتری دارند رعایت قوانین و نحوه رفتار راننده با رانندگان و عابران مورد توجه قرار دارد و آموزش های لازم در این زمینه ارائه می شود.
او به اصلاح بیمه نامه ها اشاره کرد و گفت: بیمه نامه ها نیز باید در کشور ما اصلاح شوند. بیمه نامه ها باید درجه ریسک گریزی افراد را بالا ببرد و بر اساس کاراکتر راننده و سوابق او و همچنین خودرو تنظیم شود.
مهدوی همچنین گفت: "هنوز وضعیت کشور ما در جهان در این زمینه، مناسب نیست و ایران یکی از غیر ایمن ترین کشور های جهان از جهت رانندگی و عبور و مرور است. بر اساس آمار، اگر چه ضریب خسارت بیمه شخص ثالث از 130 درصد در سال 1380 به 92 درصد در سال 1389 کاهش یافته است، اما در سال 1389، در 531 هزار ، 23 هزار و 200 فوتی و 312 هزار مجروح در شرکتهای بیمه ثبت شده است، که بطور نسبی یکی از بالاترین آمارهای جهانی در زمینه حوادث مربوط به وسایل نقلیه است.
سرپرست پژوهشکده بیمه گفت: در سال 1389 از حدود 59هزار میلیارد ریال حق بیمه عاید شده ،31هزار و 326 میلیارد ریال آن مربوط به اتومبیل (حدود 53 درصد) بوده و از 41هزار و 121 میلیارد ریال خسارت پرداختی25هزار و 6 میلیارد ریال آن نیز (حدود 60 درصد) مربوط به اتومبیل است.
