پرسش: در نامه اي که به خطاب به منوچهر متکي منتشر کرده ايد جايگاه ايران در منطقه و عرصه بين المللي را رو به تنزل قلمداد کرده ايد در حاليکه حاکمان ايران و بويژه دولت نهم ايران را نه تنها قدرتي در منطقه بلکه يک قدرت جهاني مي نامند. ممکن است در آغاز تحليلي از موقعيت ايران در صحنه جهاني بدهيد....
کورش زعيم: بله، البته منظور من اين نبود که موقعييت ايران در عرصه بين المللي و منطقه رو به تنزل است، من منظورم اين بود که آن در پايين ترين سطحي است که امکان دارد يک کشور از نظر بين المللي باشد. ما هيچ هم پيمان و دوستي براي کشور نداريم. سازمان ملل که بايد پشتيبان ما باشد، با قطعنامه هاي بسيار سختگيرانه ما را در محاصره اقتصادي قرار داده و زندگي اقتصادي ما را دچار مشکل کرده، کشورهاي دنيا ما را بصورت يک ياغي نگاه مي کنند، کشورهاي اسلامي نه تنها هميشه عليه ما راي داده اند، اکنون عليه ما بسيج هم کرده اند. سراسر مرزهايمان توسط همسايگانمان مورد خطر قرار گرفته است. ما مشکلات دروني داريم، بويژه در کنار مرزهايمان، بخاطر همين تحريم ها و همين شرايطي که ما در صحنه بين المللي داريم. در درياي مازندران، کشورهايي که تازه مستقل شده اند، اعتنايي به ايران و منافع ايران ندارند. در صحنه اقتصادي انتقال انرژي به جهان از همه کشورهايي که از ما کمتر هستند عقب هستيم، در صورتيکه ما بايد يکي از عمده ترين منابع انتقال انرژي به اروپا و آسيا باشيم. کارخانه هاي ما تعطيل مي شوند، بخاطر اينکه منابع مواد اوليه يا بازارهايشان از بين رفته، کارگرانمان بيکار مي شوند، و دولت که ميلياردها در کشورهاي ديگر سرمايه گذاري مي کند، توان پرداخت حقوق کارگران خودمان را ندارد. سرمايه هايمان به خارج فرار مي کنند، مغزهايمان به خارج فرار مي کنند. در خليج پارس که يکي از افتخارات تاريخي و فرهنگي ماست، همسايگانمان که بايد متکي به ما باشند، توهين آميز با ما رفتار مي کنند، به خاک ما چشم طمع دوخته اند و نام خليج پارس را قصد تغييرش را دارند، و حتا سرمايه گذاري مي کنند که فيلم هايي براي توهين به ملت ايران ساخته بشود. من نمي دانم، تنها کساني که گاهي جواب سلام ما را مي دهند کشورهايي هستند مانند ونزوئلا و بوليوي و سري لانکا که ما در آنها سنگين سرمايه گذاري مي کنيم و آنها ما را از لحاظ اقتصادي مي دوشند. از گروه هايي در درون کشورهاي همسايه حمايت مي کنيم که تا هنگامي که از ما منافعي داشته باشند با ما دوست مي مانند، ولي دولتهايشان با ما دشمن و مخالف هستند، و حتا همسايگاني که از ايشان انتظار داريم که هميشه از ما حمايت کنند، مانند عراق و افغانستان، الان بناي مخالفت و انتقاد را گذاشته اند. من نمي دانم چقدر وقت داريد؟ من مي توانم تا فردا صبح فهرست کنم شرايطي را که ما در آن هستيم که به هيچ وجه قابل تحمل نيست و براي ايران، کشوري به اين اهميت، به اين قدرت، به اين قدرت بالقوه اقتصادي و سياسي و استراتژيک، در چنين شرايطي باشد که باعث شرمندگي ملت است.
پرسش: شما عملکرد وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي و بويژه آقاي متکي را بخاطر سرخوردگي هاي ايران در عرصه جهاني مورد ملامت قرار داده ايد در حاليکه حرف اول در امور حساس کشور را رهبر مي زند و با روي کار آمدن دولت نهم، محمود احمدي نژاد نيز بعنوان شخص دوم مملکت و با برخورداري از حمايت رهبر قادر به اعمال سياست هاي شخصي خود در عرصه هاي مختلف بوده است . آيا بنظر شما بخشي از اين انتقادها را نبايد متوجه رهبر و رئيس جمهوري کرد ....
کورش زعيم: ببينيد، نماد روابط خارجي کشور و سياست خارجي يک کشور وزارت خارجه آن است. درست است که برخي وزيران امور خارجه از خودشان قدرتي ندارند و تابع دستورهاي دولتشان يا مقامهاي ديگر هسستند که در اين رابطه تصميم گيري مي کنند. البته من نمي خواستم نام کسي را ببرم. شما اگر شروع کنيد به نام بردن کساني که دخالت در سياست خارجي کشور مي کنند، چون در ايران مراکز تصميم گيري متعدد هست، بعدا ممکن است انتقاد کنند که فلان کس و فلان سازمان را فراموش کرده ايم. من وزارت خارجه را به عنوان نماد سياست خارجي کشور ازش نام بردم و از سوي ديگر خود وزير خارجه هرچند که ممکن است سياست خارجي کشور به او ديکته بشود و از خودش قدرت و نفوذي نداشته باشد، خود وزير خارجه بايد شخصيتي باشد که احترام بين المللي را جلب بکند، دانش علوم سياسي داشته باشد، دانش حقوق بين الملل داشته باشد، حرفهايي که مي زند مغاير با قانون بين الملل و علوم سياسي آنجور که پذيرفته شده نباشد و حرفهايي نزند که در آينده بر عليه منافع ايران بکار برده شود. در رابطه با درياي مازندان، وقتي که ايشان فرمودند که ما بيش از 3/11 درصد هرگز نداشته ايم و نمي توانيم داشته باشيم، اين از دهان يک مقام رسمي کشور چيزي واقعا بجز خيانت نيست و من مطمئنم که ناآگاهي باعث شده که ايشان چنين صحبت هايي بکنند. در جلسات بين المللي، وزير خارجه بايد هميشه شخصيتي والا و پذيرفته شدني در صحنه بين المللي داشته باشد که ايشان از اين توان عاري هستند.
پرسش: شما از منوچهر متکي خواسته ايد ضمن پوزش خواهي و طلب بخشايش از ملت ايران از سمت خود کناره گيري کند گرچه همانطور که اشاره کرده ايد استعفاي آقاي متکي نمي تواند تضميني براي يک جانشيني شايسته باشد. چه گامهايي بايد برداشته شود و چه اصلاحاتي در سياست خارجي براي جبران خسارتهايي که از طريق عملکرد وزارت امور خارجه به وجهه ايران در عرصه بين المللي وارد شده، بايد انجام شود ....
کورش زعيم: همه صدماتي که در سياست خارجي به ما خورده و لطماتي که به منافع ملي ايران در عرصه بين المللي خورده، ناشي از وزارت خارجه نيست. همان جور که شما به درستي اشاره کرديد، سياستگذاري در جايي ديگر مي شود. ولي اين درخواست استعفاي وزير خارجه، به ويژه وقتي مردم آنجور گرد آمدند در روز ملي خليج پارس و اعتراض کردند به بي اعتنايي و سکوت دولت ايران نسبت به اين تحرکاتي که عليه ايران مي شود، چه از نظر فرهنگي و تاريخي، اميدوار بودم که اين سيستم را تکان بدهد و نشان بدهد که مردم گوش مي دهند، نگاه مي کنند و مي فهمند. مردم، به قول برخي از آقايان که آن بالا نشسته اند، محجور نيستند. شايد که اين تکان باعث شود که يک خانه تکاني هم بکنند و وزارت خارجه را که بايد يکي از متخصص ترين باشد و از اشخاص متخصص در علوم سياسي و حقوق بين المللي استفاده کنند، از اشخاص باسواد و شايسته استفاده کنند. بيش از هر وزارتخانه در کشور، وزارت خارجه بايد متخصص و نماد شخصيت يک ملت باشد، چون با تمام کشورهاي جهان روبرو مي شود، با آنها تعامل مي کند، با آنها مذاکره مي کند. ولي اين وزارت خارجه ما هرگز چنين نمادي را از خودش بروز نمي دهد و ما خواستيم که تکاني داده شود به سيستم که يک درون نگري کنند و دستکم اين وزارتخانه را براي حفظ آبروي ملت ايران يک بازسازي بنيادين بکنند.
پرسش: آقاي زعيم اگر مطلب ديگري در اين رابطه داريد، بفرماييد.
کورش زعيم: مطلب ديگري ندارم فعلا ما روي اين وزارت خانه تمرکز داده ايم، بخاطر اينکه ما هر بلايي در درون کشور بر سرمان بيايد و هر مصيبتي در درون کشور بکشيم، بايد احترام خودمان را در عرصه بين المللي حفظ بکنيم و آنهايي که ما را، يعني ملت ايران را، نمايندگي مي کنند بايد شخصيت هاي برجسته باشند، دانا باشند، آگاه باشند، و نمادي از شخصيت و فرهنگ و تاريخ اين ملت باشند که اين وزارت خارجه به هيچ وجه در اين شرايط نيست.
