یکصد و پنجاه و سه سال از تاسیس مدرسه دارلفنون در ایران می گذرد، مدرسه ای که دروازه های تجدد را به روی ایرانیان گشود. به مناسبت این سالگرد همایشهایی در تهران برگزار شده است.
ابراهیم سلیمانی (رادیو فردا): آموزش و پرورش جمهوری اسلامی، در صد و پنجاه و سومین سالگرد تاسیس دارلفنون، سلسله همایشهایی را با عنوان «دارالفنون و تاثیر آن در فرهنگ معاصر کشور» در محل این مدرسه واقع در خیابان ناصرخسروی تهران برگزار کرده است. در دومین همایش پروفسور حسن امین، دکتر محمد بقایی ماکان و دکتر تقی آزاد ارمکی؛ به مسائل پیرامون دارالفنون و تجددگرایی پرداختند.
مدرسه دارالفنون در سال 1229 خورشیدی به دستور میرزا تقی خان امیر کبیر، وزیر دربار ناصرالدین شاه، برای آموزش متدیک علوم کاربردی پایه گذاری شد. نقشه ساختمان را میرزا رضای مهندس تبریزی که جزء اولین دانش آموختگان رشته مهندس در بریتانیا بود، تهیه کرد و کار ساختمانی مدرسه را محمد تقی معمار جد مادری کامران میرزا، فرزند ناصرالدین شاه بر عهده داشت.
معماری این ساختمان در سال 1307 توسط مهندس مالکوف روسی بازسازی و دستخوش تغییراتی شد. دارلفنون در سال 1364 به فعالیتهای آموزشی خود پایان داد. نام آورانی همچون صادق هدایت، جلال آل احمد، سیاوش کسرایی و حسنقلی مستعان از جمله دانش آموختگان این مدرسه هستند.
در همایش دارلفنون و تجدد گرایی، پروفسور حسن امین، ناشر مجله حافظ، به تعریف تجددگرایی از نگاه دارالفنون پرداخت: تجدد گرایی در زمینه دارالفنون و تاسیس دارلفنون و درزمینه آموزش عالی عبارت از این است که ما بر این مقطع مهم از تحول فرهنگی دیگر به دست به دست کردن تجارب نسلهای قدیمی فرهنگ بومی خودمان اکتفا نکنیم.
دکتر بقایی ماکان از مسئولان برگزار کننده همایش مفهوم تجدد را از مدرنیته غربی جدا کرد و گفت: تجدد در قالبی که دارالفنون ارائه می کند، برای نسل سنتهای جاری نیامده است. تجددگرایی دارالفنون، تجددگرایی مبتنی بر سنتهای ایرانی است.
آخرین سخنران این همایش، دکتر تقی آزاد ارمکی رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بود. او روند نوسازی در دوران پهلوی را تحت تاثیر دارلفنون دانست و گفت: نیامده که فقط و فقط دفاع از سنت بکند به این معنا، آمده می گوید تعاملی رابطه بین سنت و مدرنیته ایجاد بکند. به عبارت دیگر دارلفنون راه ساختار مدرنیته ایرانی، تجدد گرایی ایرانی.
مدرسه دارلفنون اکنون زیرمجموعه پژوهشگاه آموزش و پرورش جمهوری اسلامی و در دست تعمیر است.
