کتاب در هفته گذشته؛ فرج سرکوهی (منتقد و روزنامه نگار)
در خلوت مصدق، نوشته شيرين سميعی، همسر سابق دکتر محمود مصدق، که چاپ اول آن به سرعت ناياب و چاپ دوم آن هفته گذشته منتشر شد، در ژانر خاطره نويسی در ايران اگر نه بی همتا که کم نظير است.
خاطرات دکتر محمد مصدق و خاطرات اغلب همراهان، دوستان و دشنمنان او منتشر شده است اما اغلب اين آثار به روال خاطره نويسی شخصيت های فرهنگی، اجتماعی و سياسی ايرانی تاليف شده اند که در آن کليات، بيان انتراعی مواضع عقيدتی و سياسی و اثبات درستی مواضع و باورهای سياسی و فرهنگی راويان عمده شده و زندگی خصوصی و خانوادگی، مناسبات و روابط انسانی و تصوير روائی شخصيت های تاريخی حذف يا در پرده و ابهام می ماند.
گريز از صراحت، هراس ازنقد و شکستن بت های ذهنی خود و خوانندگان، پرهيز از روايت بی پرده زندگی فردی، خانوادگی، عاطفی و انسانی، حذف خلوت ، زندگی درونی و ويژگی های فردی در اغلب خاطرات ايرانی، شخصيت های تاريخی را از ابعاد انسانی خود تهی و به نمونه های نوعی و تيپيک تقليل می دهند.
کتاب در خلوت مصدق گرچه چون هر متنی واقعيت را از منظر راوی بيان می کند و ترکيبی پيچيده از ذهن و عين، راوی و روايت، به دست می دهد اما به تقريب از نمودارهای آسيب شناسی خاطره نويسی ايرانی دور است و امتياز آن به نسبت خاطرات مصدق و خاطراتی که در باره او نوشته شده اند در آن است که نيک و بد زندگی فردی و خانوادگی مصدق نيز از منظر شاهدی عينی، روايت می شود
کتاب در خلوت مصدق گرچه چون هر متنی واقعيت را از منظر راوی بيان می کند و ترکيبی پيچيده از ذهن و عين، راوی و روايت، به دست می دهد اما به تقريب از نمودارهای آسيب شناسی خاطره نويسی ايرانی دور است و امتياز آن به نسبت خاطرات مصدق و خاطراتی که در باره او نوشته شده اند در آن است که نيک و بد زندگی فردی و خانوادگی مصدق نيز از منظر شاهدی عينی، روايت می شود.
نويسنده کتاب شيرين سمعيی، همسر سابق دکتر محمود مصدق، نوه دکتر محمد مصدق، است که در سال ۱۳۵۳ از شوهرخود جدا و مقيم سوئيس شد.
سمعيی در کتاب خود دکتر مصدق و خانواده او را در سال های تلخ پس از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ ، سال هائی که رهبر نهضت ملی کردن نفت دوران انزوا، تبعيد و خانه نشينی خود را در احمد آباد سپری می کرد، تصوير و به ياری حافظه ای که خطا نيز در آن راه دارد، گفت وگوهای خصوصی، خانوادگی و سياسی خود را با مصدق نقل کرده است.
کتاب در خلوت مصدق خواننده را به خلوت خانواده ای می برد که ریيس آن، حتی به دورانی که از اسب و نه از اصل، افتاده بود ، نه فقط ریيس سنتی خانواده ای گسترده که قهرمان ملی مردم ايران و اسطوره ناسيوناليزم ليبرال ايرانی بود و با اين همه انسانی بود چون همه انسان ها .
چيزی در همين حدود
مجموعه داستان چيزی در همين حدود، اثر به روژ ئاکره‌ئی، تلفيقی است هنرمندانه از ۲ جهان وطن و جهان مهاجرت در قالب ساختارهائی منسجم و خوش ساخت.
ادبيات جهانی در چند دهه اخير ظهور نويسندگانی را جشن گرفته است که با جذب جهان ها و فرهنگ های گوناگون و با نفی و فراتر رفتن از ۲ جهان وطن و جهان مهاجرت، جهان سوم، جهان ادبيات چند فرهنگی را خلق کرده اند اما ادبيات داستانی ايران در مهاجرت، جز شايد در يک يا دو اثر، هنوز اين دوران را تجربه نکرده است.
به روژ ئاکره‌ئی مقيم سوئد است اما بخشی از جهان داستانی او ، چون جهان داستانی اغلب نويسندگان مهاجر نسل اول ايران، که به ناچار در حاشيه فرهنگی جامعه ميزبان زندگی می کنند، در وطن او ايران می گذرد و بخشی ديگر جهان مهاجران و تبعيدی های هموطن او را در غربت تصوير می کند.
زبان و بيان روائی، شخصيت های خوندار و ساختارهای منسجم داستان های مجموعه چيزی در همين حدود را می توان يکی از نمونه های موفق ادبيات نسل اول مهاجران ايرانی ارزيابی کرد.
باغ سبز مولوی و شمس
با انتشار کتاب باغ سبز، تاليف محمد علی موحد در هفته گذشته، پژوهشی ارزنده در باب جهان بينی جلال الدين محمد بلخی و مراد او شمس تبريزی در دسترس علاقمندان ادب کلاسيک و عرفان ايرانی قرار گرفت
باغ سبز بر اساس مدارک و اسناد معتبری چون مثنوی ولد نامه تاليف سلطان ولد فرزند مولوی، رساله سپهسالار و مناقب العارفين افلاکی، نزديک ترين کسان به دوران حيات مولوی و شمس و نيز با تکی بر مثنوی، ديوان کبير شمس و فيه و مافيه ، سه اثر مولوی و مقالات شمس و با بهره گيری از پژوهش های معتبری که تا کنون در باره مولوی و شمس تاليف شده اند، گزارشی آکادميک اما جذاب و خواندنی از باورها، انديشه و اعتقادات شمس و مولوی به دست می دهد.
محمد علی موحد پيش از اين نيز با انتشار کتاب های ارزنده ای چون مجموعه مقالات شمس و قصه قصه ها، آثاری معتبر و با ارزش در مولوی پژوهی منتشر کرده است .
