نقدی بر کتاب آقای اسدالله مروتی
شناخت ایران شاهنشاهی از دیدگاه اسدالله مروتی در 21 شهریور ماه سال 1354 ارتشبد خاتمی فرمانده نیروی هوایی شاهنشاهی در سانحه پرواز با " کایت" پس ازبرخورد با سخره های کنار سد دزدرگذشت. سالها بعد در رابطه با این سانحه، آقای مهری مصاحبه گر رادیو 24 ساعته لس انجلس ، در مصاحبه رادیویی با افرادی که با ارتشبد خاتمی نزدیک یا بطریقی با ایشان در ارتباط بوده اند مطالبی را مطرح کرده است؛ بر مبنای این مصاحبات آقای اسدالله مروتی در کتابی تحت عنوان " سه راد مرد بزرگ" مطالب ذکر شده در این مصاحبه ها همراه با خاطرات خود از زمان کودکی، و داستان آشنایی با سروان خلبان محمد خاتمی آن زمان و ارتشبد بعدی را در کتاب 481 صفحه ای خود برشته تحریر در آورده است.
سعی شده است در این نقد شخصیت ارتشبد خاتمی ، شاه فقید ، نیروی هوایی و اسدالله مروتی را با استفاده از اظهارات مصاحبه شوندگان و مطالبی که در خاطرات آقای مروتی عنوان شده است مورد بررسی قرارداده و ارزیابی نمود.
بخش اول
نظرات اشخاص در مورد تیمسار ارتشبد خاتمی
1- مصاحبه حسین مهری با سرلشگر روحانی درصفحات 5 الی 27 کتاب
مهری سئوال می کند و سرلشگر روحانی پاسخ می دهد:
س – همه دوستان و نزدیکان ایشان ( ارتشبد محمد خاتمی) حتی محمد رضا شاه پهلوی گفته اند که در ماه ها یا روزها و هفته های آخر ایشان غمگین و افسرده بوده و تعادل فکری نداشته؟! شما این حالت را در ایشان دیده بودید؟
روحانی- والله تعادل فکری و نداشتن تعادل فکری را که من قبول ندارم، ایشان یکی از آدمهایی بود که حقیقتاً می خواهم اعتراف بکنم که ایشان مثل کامپیوتر کار می کردند. ایشان همیشه تعادل فکری برای همه چیز داشتند و اگر یک مقداری غمگین بودند . . . ولی شاید به این فکر باشم که شاید مال سن و سال بود، شاید مال خستگی بود، چون 17 سال، البته نیروی هوایی را ایشان از الف ساختند، و همیشه چیزهای جدید برای آن داشتند، . . . ولی من بهیچ عنوان خستگی در وجود ایشان نمی دیدم بخصوص در شب آخر که خوب بنده در خدمت ایشان نشسته بودم، یادم هست که ایشان وقتی می آمدند به آنجا با تعدادی از دوستانشان بالاخره یک مقدار مخارجی را متحمل می شد، برای اینکه این مخارج روی دوش پایگاه نباشد، وظیفه من فرمانده پایگاه بود که من قشنگ صورت حساب بدهم به شخص ایشان، ایشان هم نقد همانجا پرداخت می کردند و یک چیزی بین آنموقع ها 700 تومان تا 1200 تومان و آن شب که یادم است شده بود 710 تومان. گفتم تیمسار شده 710 تومان. ایشان 800 تومان بمن دادند ودستشان را گذاشتند روی دوش من گفتند: آمریکا بودی؟ گفتم بله! گفتند "Keep the change" (1) [ ترجمه: اضافه اش مال خودت!]
س – از چه زمانی خاتم "قهرمان " شما ها بود؟
ج – از آن روز اولی که اسم تیمسار خاتم به گوش من خورد. . . وقتی داریم راجع به انسانی صحبت می کنیم و راجع به یک مردی صحبت می کنیم، راجع به یک فرماندهی صحبت می کنیم واقعاً آنچه که ما در طول 30 سال(2) از ایشان دیده ایم همه چیز درجه یک . در فرماندهی، در رهبری صحبت نداشت. مورد تائید همه کس بود.
س – شنیدم که تیمسار خاتم علاوه بر مدیریت و شم نیرومندی که در کار پیشرفت نیروی هوایی داشتند، می گویند یکی از معدود ژنرالهای ایرانی بودند که شم سیاسی داشتند و استراتژی های سیاسی آینده را می شناختند و بهمین مناسبت بعضی از جمله ارتشبد جم می گویند اگر زنده بود مسیر تاریخ ایران عوض می شد.
ج – والله ایشان خیلی مطالعه می کرد. یعنی در همان روزهایی که می آمدند به سد دز، انواع روزنامه های مختلف آنجا بود و ایشان تنها اینها را می خواندند. مطالعه می کردند. شم سیاسی حتماً داشتند. (3) . . . در مورد سانحه ای که منجر به مرگ همسر اول ایشان پری خدیوی گردید مهری سئوال می کند و جواب روحانی چنین است:
. . . رفتیم به دید و بازدید عید نوروز در باشگاه افسران در دوشان تپه . . . همینطور که ما دور ایشان ایستاده بودیم تیمسار خاتم گفتند: بیائید برویم آشیانه بالا را بازدید کنیم. . یک گروهبان جوان آمریکایی هم بود بنام " لی لی" تیمساز گفتند می خواهند او را هم ببینند ما همه جلوی آشیانه ایستاده بودیم. یک آقای جوانی بنام گروهبان لیلی ، این جزو مستشارها بود. تیمسار گفتند بیایید جلو ببینید این خودش فشفشه درست کرده است. فشفشه اختراع کرده است (4). . . در همین لحظه بود که صدای یک انفجار عجیب شنیده شد و من یک مقدار سنگین خاک دیدم . . و خانم پری خاتم روی زمین خوابیده و گردنش حدود نصف گردن کنده شده و نیست و اندازه یک سیب درشت از گردن ایشان کنده شده بود و خون روی زمین طوری حرکت می کرد و جریان داشت که صدای حرکت آن شنیده می شد. . .
مهری: این انفجار بر اثر همان فشفشه بود؟
روحانی: بله این آدم آمده بود یک لوله را گرفته بود، داخل آن را مواد منفجره گذاشته بود و دو سر آنرا بسته بود و با یک فتیله می خواست آنرا منفجر بکند و بفرستد بالا (5)
و حالا حساب ها چقدر درست یا غلط بود نمی دانم. این فشفشه منفجر شد و اولین چیزی که دیدم این بود که گروهبان لی لی دستش را تکان می داد اما دست ندارد (!) دست او هم جا بجا تا آرنج قطع شده بود (6). . .
زیر نویس :
(1)- الف- تشبیه تیمسار روحانی که: " ایشان مثل کامپیوتر کار می کردند" با عملکرد تیمسار خاتمی مغایرت دارد. این چه گونه کامپیوتری است که ، از سوابق یکی از فرماندهان انگشت شمار پایگاه های نیروی هوایی که درجه سرلشگری داشت و هر هفته برای ورزش اسکی و پرواز کایت به پایگاهش می رفت ؛ اطلاعی نداشته و نمی دانسته است که اودر آمریکا بوده و یاخیر!؟
ب - برابر قوانین ارتشی، باشگاه قایقرانی نیروی هوایی در سد دزمی بایستی دارای مسئولی با درجه افسری جزء بوده باشد. معمولاً این مسئول کسی است که صورت حساب هزینه های افسرانی را که به سد دز می رفتند تهیه و به آنها ارائه می کرده است. ارائه صورتحساب هزینه ها در خور شان و مقام یک فرمانده پایگاه با درجه سرلشگری نیست که در جیب خود داشته و به فرمانده نیروی هوایی تقدیم کرده باشد!؟
پ - آیا می توان قبول کرد که فرمانده پایگاهی با درجه سرلشگری مبلغ 90 تومان از فرمانده نیروی هوایی دریافت کند آنهم به صورتی کاملاً زننده و توهین آمیز
" Keep the change" که برای دادن انعام به راننده تاکسی و یا پیشخدمت ها بکار برده می شود. ما قضاوت در این مورد را بعهده خواننده واگذار می کنیم
(2)- ( تیمسار روحانی در سال 1332 وارد خدمت نیروی هوائی شد و در سال 1355 تیمسار خاتم در گذشت، لذا روحانی فقط 23 سال در خدمت خاتم بوده است و نه 30 سال. علاوه بر این روحانی جز خاتمی فرمانده دیگری نداشته و ندیده بود که بتواند با مقایسه آنها با یکدیگردر مورد نحوه فرماندهی ارتشبد خاتمی اظهار نظری کرده باشد!
(3)- آیا با خواندن روزنامه و یا مجله تا بحال کسی سیاستمدار شده و یا در رشته ای متخصص گردیده است؟!
(4)- البته فشفشه را چینی ها چهار هزار سال قبل اختراع کرده بودند و لذا گروهبان لی لی مخترع آن نبود!
(5)- با انفجارکنترل نشده از آن نوع گروهبان لی لی، هم چیز نابود می شود از جمله خود آن، ولی مطمئناً چیزی به بالا پرتاب نمی شود!
(6)- اگراظهارات سرلشگر روحانی همراه با حقیقت باشد! آیا همین بی توجهی و بی فکری فرمانده نیروی هوایی گواه این امر نیست که ایشان بدون بررسی و تحقیق به یک گروهبان مستشاری آمریکا اجازه داده است که مبادرت به انجام چنین کار خطرناکی نموده و شخصاً باتفاق عده زیادی در برنامه آزمایش موشک اختراعی و یا بقول تیمسار روحانی فشفشه اختراعی گروهبان لی لی شرکت کند؟! و در نتیجه عمل احمقانه، آن گروهبان، همسرجوان فرمانده نیرو جانش را از دست داده و گروهبان لی لی دستش را !؟ آیا پذیرش یک گروهبان بی سواد آمریکایی در نیروی هوایی شاهنشاهی را نمی توان بزرگترین سرشکستگی برای آن نیرو دانست؟! ضمناً در آن دوران پذیرش مستشاران معمولاً با نظر فرمانده سه نیرو انجام می گرفت، یعنی تیمسار خاتم بسادگی می توانست مستشاران را قبول نکند. اگر این اتفاق در نیروی زمینی یا دریایی رخ داده بود مطمئناً فرمانده آن نیرو فوراً برکنار و تحویل کمیسیون پنجنفری گردیده بود ! پس چگونه است که تیمسار خاتم در شغلش باقی می ماند؟ آیا چون ایشان به علت نزدیکی به شاه، بالاتر از قانون قرار گرفته بود، لذا نبایستی تحت تعقیب قرار می گرفت؟!
ولی با تماسی که با یکی از امرای ارشد و وارد به امور نیرو هوایی گرفتم، مشخص گردید که اولاً گروهبان لی لی یک استوار ارشد آمریکایی و متخصص در تعمیرات هواپیماهای قدیمی ملخ دار " سندر بولت" که کشور آمریکا قبلاً به کشور ترکیه واگذار کرده و سپس جهت آموزش خلبانان در اختیار نیروی هوایی ایران گذارده شده بود، بوده است. استوار لی لی در راس هیئتی برای تعمیر هواپیما های " ساندر بولت به شهر دیار بکر در ترکیه رفته و پس از یکماه موفق شدند هواپیما های فوق را آماده پرواز به ایران کنند. در این ماموریت ستوان وحدتی( که در یکی ازسوانح هوایی بهلاکت رسید) و ستوان خرمی (سرلشگر بعدی) و افسران هوایی دیگری شرکت داشتند ولی ستوان روحانی آنروز در بین آنها نبود و آشنایی با استوار لی لی نداشت. ثانیاً در آنروز هدف پرتاب موشک نبود، بلکه اجرای مراسم آتش بازی به مناسبت فرا رسیدن نوروز بوده است.
مصاحبه حسین مهری با تیمسار مهرمند صفحات 28 الی 36
تیمسار فرمند تیمسار خاتمی را اینطور توصیف می کند:
" تیمسار ارتسبد خاتمی واقعاً یکی از بهترین فرماندهان مملکت ما بودند. در کارها با اراده، با قدرت بود، قدرتش شاید یک کمی از نزدیک بودن به شاه بود. البته این قدرت را خودش ساخته بود، چون ورزشکار فوق العاده ای بود، ایشان در رشته های فوتبال، بسکتبال، تنیس، والیبال، اسکی روی آب، و اسکی روی برف خارق العاده بود.
مهری: شما فرمودید که تیمسار خاتمی برخوردار از یک قدرت و اراده نیرومند بود. آیا برای ساختن یک نیروی هوایی مدرن ایشان قدرت برنامه ریزی هم داشت؟
جواب: ایشان یک ستاد خوبی داشت . . . یک مورد را مطرح می کرد و ستاد روی آن کار می کرد. در زمان فرماندهی او ده پایگاه در ایران ساخته شد، و آخرین پایگاه هم در چاه بهار بود که شاید یکی از بزرگترین پایگاه های جهان بود. یک پایگاه بسیار بزرگ و بسیار مدرن که نیروی دریایی و نیروی زمینی هم در کنار آن پایگاه ساخته بودند و خرج فوق العاده زیادی شده بود که نمی دانم الان چه می کنند!(7) من اعتقاد راسخ دارم که اگر ایشان می بود و بعنوان فرمانده ارتش ، با آن تدبیر و اراده ای که داشت مسلماً برنامه اینطور انجام نمی شد. حالا چرا ایشان زودتر در واقع 4 سال قبل رفته این خودش مسأ له ای است. من به این اعتقاد دارم که شاید یک کشور دیگری احیاناً دستش در این کار بوده است و نه شاه یک کشور! . .
س- آیا این درست است که آمریکایی ها ایشان را بعنوان جانشین شاه انتخاب کرده بودند؟ و احیاناً شاه موجب شده است که این سانحه پیش بیاید؟
ج- برای من، من دلیلی نمی بینم که شاه. . . چون ایشان به شاه خیلی وفادار بود. . . و شاید من بتوانم بگویم از سمت کشوری به ایشان پیشنهاد شده باشد. . . من نمی دانم. . .
ولی اینکه شاه ایشان را از بین برده باشد، من فکر نمی کنم چنین چیزی باشد.
زیر نویس:
(7)- برای اطلاع تیمسار مهرمند و سایر امرای نیروی هوایی ضروری است گفته شود که در سال 1356 پایگاه عظیم هوایی چند بیلون دلاری چاه بهار که در همان ایام بگونه آزمایشی بصورت عملیاتی درآمده بود، و چند هزار افراد نیروی هوایی همراه با جدیدترین هواپیماهای جنگنده (احتمالاً F-16 و F-4 ) در آن جا مستقر شده بودند؛ ناگهان به دلایلی! از عملیاتی کردن آن خودداری و شروع به تخلیه پایگاه و انتقال هواپیما های جنگی به سایر پایگاه ها شد! چرا؟! توجه شود که تیمسار مهرمند از دادن جواب صریح به سئوال آقای مهری که آیا خاتمی برخوردار از یک قدرت و اراده نیرومند بود طفره رفته است!
مصاحبه با سپهبد اکبر کمپانی صفحات 37 الی40
تیمسار سپهبد کمپانی بمدت 14 سال و چند ماه فرمانده آموزش های نیروی هوایی بوده است
س- تیمسار کمپانی سابقه آشنایی ودوستی یا همکاری شما با تیمسار خاتمی به چه زمانی بر میگردد؟
ج- من با آقای محمد امیر خاتمی یا مرحوم ارتشبد خاتمی از سال 18- 1317 تحصیلی در کلاس ششم دبیرستان نظام آشنایی پیدا کردم و در خوابگاه مشترک بودیم. ایشان در همان روزها ضمن اینکه به خودسازی خودش از نظر جسمی مشغول بود، با توجه به تسلطش به زبان انگلیسی از همان موقع بمطالعه نشریات خارجی در مورد صنعت هواپیمایی و بخصوص پرواز علاقه زیادی نشان می داد. . . در سال 1322 درست بعد از جنگ، که ما تازه افسر شده بودیم ایشان و چند افسر دیگر برای تکمیل پرواز به انگلستان اعزام شدند و بازگشتند (8). . . من با ایشان رفت آمد خانوادگی نداشتم ولی موقعی که سرتیب شد با دسته گلی به منزلشان رفتم و گفتم من آمده ام که تبریک بگویم ولی اجازه بدهید که از دور ما با هم دوست باشیم همانطور که همیشه دوست حقیقی بودیم!
س- علت اینکه چنین مطلبی را گفتید چه بود تیمسار؟
ج- دلیل چنین مطلبی بیشتر از این نظر بود که همان اندازه که ایشان به خود متکی بود من هم دوست داشتم در نیروی هوایی به خود متکی باشم. (9)
س – تیمسار یک توصیفی بفرمایید از طرز اخلاق، رفتار، سجایا، مشخصات، صفات خاتمی.
ج – او بطور کلی مردی با اراده قوی بود، فوق العاده به خود متکی بود، دارای قدرت نفوذ کلام بود. او به علت اینکه به کارش وارد بود و دایم برای تکمیل اطلاعات هوایی اش بخصوص مطالعه می کرد در زیر دستانش نفوذ خاصی داشت. او فرمانده ای بود به نظر من شجاع،سریع، ثابت قدم و قابل اعتماد. من اصولاً فکر می کنم او بخاطر خود کافی کردن نیروی هوایی در تامین تسهیلات و تجهیزات آموزشی بخصوص و تامین مراکز آموزشی در ممالک صنعتی و پیشرفته دائماً در کوشش بود و حتی بالاتر از همه. . . . جایگزین کردن افسران به جای مستشاران بود ایشان بی اندازه حساسیت نشان می داد. . .او با افسران و درجه داران و همافران نیروی هوایی دائماً در تماس بود و از نزدیک با آنها ارتباط داشت و همه او را دوست می داشتند (10). . .
زیرنویس:
(8)- جنگ دوم جهانی در سال 1324 پایان یافت و نه در سال 1322!
(9)- البته بهمین دلیل اتکاء به خود بود که ایشان تا درجه سپهبدی ترقی کرده و بر خلاف کلیه اصول مدیریت و فرماندهی بالغ بر 14 سال در همان شغل باقی ماندند!؟
(10)- شاید منظور تیمسار سپهبد جایگزین کردن افسران بجای مستشاران آمریکایی
از نوع استوار لی لی است؟!
یکی از امرای نیروی هوایی اظهار می کند که سپهبد کمپانی یکی از ارزنده ترین افسران فنی نیروی هوایی بود که پس از طی دوره تعمیر و نگهداری هواپیما در آمریکا به ایران مراجعت و در سمت افسر فنی تیپ یکم شکاری در قلعه مرغی شروع بکار کرد و سیستم تعمیر و نگهداری جدید را در نیروی هوایی پیاده کرد.( در کدام کشوری از جهان میتوان تعمیر کار موتور هواپیمایی را جستجو کرد که تا درجه سپهبدی پیش رفته باشد!؟)
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
نقدی بر کتاب آقای اسدالله مروتی
شناخت ایران شاهنشاهی از دیدگاه اسدالله مروتی
در 21 شهریور ماه سال 1354 ارتشبد خاتمی فرمانده نیروی هوایی شاهنشاهی در سانحه پرواز با " کایت" پس ازبرخورد با سخره های کنار سد دزدرگذشت. سالها بعد در رابطه با این سانحه، آقای مهری مصاحبه گر رادیو 24 ساعته لس انجلس ، در مصاحبه رادیویی با افرادی که با ارتشبد خاتمی نزدیک یا بطریقی با ایشان در ارتباط بوده اند مطالبی را مطرح کرده است؛ بر مبنای این مصاحبات آقای اسدالله مروتی در کتابی تحت عنوان " سه راد مرد بزرگ" مطالب ذکر شده در این مصاحبه ها همراه با خاطرات خود از زمان کودکی، و داستان آشنایی با سروان خلبان محمد خاتمی آن زمان و ارتشبد بعدی را در کتاب 481 صفحه ای خود برشته تحریر در آورده است.
سعی شده است در این نقد شخصیت ارتشبد خاتمی ، شاه فقید ، نیروی هوایی و اسدالله مروتی را با استفاده از اظهارات مصاحبه شوندگان و مطالبی که در خاطرات آقای مروتی عنوان شده است مورد بررسی قرارداده و ارزیابی نمود.
بخش دوم
- مصاحبه با تیمسار علی اصغر رفعت صفحات 41الی 45
س – تیمسار صفات اخلاقی ایشان چگونه بود؟
ج – والله من از ایشان چیزی ندیدم جز وفاداری در دوستی. بی اندازه بخصوص در مواقع گرفتاری به افراد کمک می کردند. اما یکی از خواص ایشان این بود که در خارج خدمت با همه دوست بود، اما در خدمت اصلاً دوستی برایش مطرح نبود.
. . . خشن نبودند، ولی واقعاً گذشت نمی کردند. در خدمت ایشان بهیچوجه چشم پوشی نمی کرد. .
س – آیا ایشان جاه طلبی های سیاسی هم داشت؟ چون بعضی ها می گویند ایشان نامزد آمریکایی ها بود برای جانشینی شاه؟
ج – والله حقیقت را بگویم من واقعاً از ایشان چنین چیزی را ندیده ام و نمی دانم. ولی ایشان بکارش علاقمند بود. یک مرتبه در بامداد دیدم قرص درآورد و خورد. گفتم تیمسار قرص چیه می خورید، گفت نمی دانید من چقدر فشار کار دارم. . . خیلی تحت فشار پیشرفت کار هواپیمایی که اعلیحضرت از او خواسته بودند، بود. (11)
س – آیا می دانید این غم و اندوه پایان زندگی ایشان از چه چیز بوده است؟
ج – نه، خدا شاهد است نمی دانم(12). . . . دوستان صمیمی ایشان . . .نمونه اش همین اسدالله مروتی که دوست جون جونیش بود و هفته ای یکی دو روز با هم معاشرت داشتند که می توانند بهتر از من . .
زیرنویس:
(11)- در جاه طلبی ارتشبد خاتمی کسی نمی تواند شک و تردیدی داشته باشد؟!
(12)- خدایی که ما به او دسترسی نداریم چگونه می تواند شاهد باشد؟!
5- مصاحبه با تیمسار محمد ساوجی صفحات46الی55
در مورد آشنایی خودش با تیمسار خاتمی می گوید:
من از زمانی که در دبیرستان بودم این افتخار را داشتم با ایشان که سروان بودند در یک تیم فوتبال با هم بازی کنیم.
او ادامه می دهد:
زندگی ورزشی من با تیمسار خاتم از یک بازیکن تیم بیشتر بود. ما وقتی فوتبالمان تمام می شد، تیمسار مرحوم خاتم آن موقع یک ماشین هیلمن کوچک داشت. ما پنج شش نفر در آن جا می شدیم تا آنجا که جا داشت. یا می رفتیم سر پل، کباب و جگر می خوردیم و هوای آزاد می خوردیم، یا تیمسار خاتم، سرگرد خاتم آن روز یا می رفتیم منزل ایشان در خیابان عین الدوله منزلی داشتند .خانمشان پروین خدیوی دختر خاله شان هم مثل خواهر ما همیشه با ما بودند. . . آن موقع یک اطاقشان را برداشته بودند کفش را موزائیک کرده و یک دوش گذاشته بودند برای حمام. ما هم می رفتیم همانجا دوش می گرفتیم. بله می رفتیم ایشان حمامی می کرد و نان و پنیر و سبزی و بعضی موقع ها هم که اول برج بود و ایشان حقوقش را گرفته بود کباب و ریحان هم بما می داد (13). .
تیمسار خاتم واقعاً تنها یک ورزشکار نبود. عاشق ورزش بود. از روزی که من ایشان را دیدم عاشق ورزش بود تا روزی که جانش را هم در راه ورزش داد. مردی بسیارلایق، بسیار سالم .
س- خوب تیمسار از اخلاق و روحیه ایشان بگویید در ورزش هم همان برخوردهای محیط خدمت را داشتند؟ خشن بودند؟
ج- بهیچوجه! نیروی هوایی یک نیروی آموزشی و تعلیماتی بسیار مدرن و بر اساس منطق، نیرویی نبود که از خشونت مایه بگیرد. نیرویی بود که از منطق، از درک، از انسانیت، از تربیت مایه می گرفت. اصلاً خشونت و این موارد در نیروی هوایی وجود نداشت.
س- منظورم آنست که رفتار ایشان جدی بود یا خشن؟
ج- تیمسار خاتم بسیار منطقی بود. بسیار مدیر بود. من نمی توانم به منطق بگویم خشونت.
س- ایشان مدیریت را تحصیل کرده بودند یا اینکه. . .
ج- اصولاً دوره هایی که تمام افسرها در ایران و یا در خارج از کشور می دیدیم در تمام این دوره ها با مدیریت شروع می شد (14). . .
زیر نویس:
(13)- توجه شود در آن روزها سرگرد خاتم نه ثروتی داشت و نه از ملک و املاک خبری بوده است؛ مال و منال پس از وقایع 28 مرداد فراهم می شود!
(14)- با این اظهار نظر نتیجه می گیریم که همه افسران نیروی هوایی در مدیریت بایستی سرآمد سایر افسران ارتش بوده باشند! آیا چنین بود؟
6- مصاحبه با تیمسار سرلشگر خرمی صفحات 65 الی 70
س – صفات بارز تیمسار خاتمی چه بود؟
ج – تیمسار ارتشبد خاتمی یک فرمانده بی نظیر بود. من نظیر او را ندیدم و نشنیدم و نه وجود داشت. کم نظیر نبود بی نظیر بود.
در همه چیز. ایشان یک مدل برای من بود. من همیشه آرزویم بود و اگر یک روزی بخواهم همه چیز هایی را که ما نظامی ها دوست داریم باشیم، مدل من خاتم بود.
س- اینکه می گویند ایشان در آخرین روزهای زندگی غمگین بوده اند چطور؟
ج- دلیل این را نمی دانم و ظاهراً هم چیزی نشان نمی داد ولی شاید آن نشاط همیشگی را کمتر داشت. ایشان عاشق ورزش بود وقتی ایشان شروع می کرد به اسکی و ورزش، ورزش می کرد . . .فقط چند لحظه می نشستند و دوباره ادامه می دادند. ایشان بمعنی واقعی ورزش می کردند.
س- می گفتند که با تیمسار خادمی بعد از مرگ تیمسار خاتمی صحبت می کردند و تیمسار خادمی گفته بودند: دو اشتباه بزرگ تیمسار خاتمی کرد. یکی اینکه نخست وزیری را انتخاب نکرد و یکی اینکه سازمان هما فر را بوجود آورد.
ج- می خواهم بگویم هر دوی این مطالب را رد نمی کنم.
چون اگر اعلیحضرت چنین امری را می فرمودند ایشان اطاعت می کردند ولی من همچنین چیزی را نشنیدم و هما فر ها را ایشان با همه حساب و کتاب های درست روی کار آوردند ولی بعد ایشان نبودند که این برنامه را با نظر خودشان و بهمان گونه که خواسته بودند به پیش ببرند و اگر ایشان بود حتماً با آن طرحی که داشتند به این موارد نمی رسید. ولی با رفتن ایشان تغییراتی شد و شاید همافرها ناراضی شدند و این موارد پیش آمد.[ آیا اگر ارتشبد خاتمی فرمانده خوبی بود، نمی بایست برنامه آینده هما فران را از پیش تهیه می کرد ، تا در صورت نبودنش این مشکلات کشور برانداز رخ نمی داد؟!]
7- مصاحبه با شهبانو فرح پهلوی صفحات 59 الی 64
س – آیا درست است که می گویند اعلیحضرت به تیمسار خاتم پیشنهاد نخست وزیری و یا ریاست ارتش را داشته باشند؟
ج – نه ، من همچنین چیزی را بیاد ندارم. (15)
س – بعضی از ژنرال های همکار ایشان می گویند اگر ارتشبد خاتم زنده بود مسیر تاریخ ایران دگرگون می شد و چنین نمی شد که اکنون هست؟
ج – می دانید الان من همیشه می گویم که اگر ها را باید بگذاریم کنار. اگر بخواهیم اگرها را ردیف کنیم، یکی دو تا نیستند . الان نمی شود نظری در این مورد داد.
و آنچه اتفاق افتاد مجموعه چیزهای مختلفی بود که یک مورد نمی توانست در آن تغییراتی ایجاد کند. خیلی چیزها می بایستی با هم جمع شود.[ حرفی است کاملاً منطقی.]
زیر نویس:
(15)- در یادداشت های علم می خوانیم که در هیچ زمانی شاه، اوضاع کشور و وقایع سیاسی و غیر سیاسی را با شهبانو در میان نمی گذاشته است ! اصولاً شاه نه اعتقادی و نه اعتمادی به اطرافیان شهبانو داشت. در جای جای کتاب یادداشت های علم، به این موضوع اشاره شده است. بنابر این طرح این سئوال و انتظار جواب صریح از شهبانو داشتن منطقی بنظر نمی رسد!
8- مصاحبه با تیمسار سرلشگر محمود نعیمی راد صفحات 72الی 77
س – تیمسار شاه بیت کتاب زندگینامه تیمسار خاتم که شما در حال نوشتن آن هستید چیست؟
ج – مهمترین نکته اینکه: جان دادند تا به سوگندشان وفادار باشند. (16)
حوادثی که در ایران رخ داد و فاجعه مرگ ارتشبد خاتمی برگ اصلی قرار دارد.
برداشتن تیمسار جم از ستاد بزرگ، مرگ ارتشبد خاتمی و قتل تیمسار خادمی از کارهای مقدماتی برای انقلاب در ایران بود. (17)
اگر تیمسار خاتمی زنده بود انقلاب اتفاق نمی افتاد!
س – یعنی چطور شما این را ثابت می کنید که انقلابی رخ نمی داد؟
ج – به جهت شخصیت ایشان، و علاقه ای که افسران ارتش به ایشان داشتند اتفاقی نمی افتاد، فدائی شاه بود. . . در زمان ایشان نیروی هوایی ایران ششمین نیروی هوایی جهان بود. نه از نظر کمیت بلکه از نظر کیفیت! (18) تیمسار خاتمی تهدیدی بود برای منافع آمریکا.
تیمسار خاتمی بدون وابستگی بهیچ قدرت بیگانه از استقلال سیاست نظامی ایران حمایت می کرد. (19)
بعضی را عقیده بر این است که آنهایی که در بالای قدرت بودند از قدرت گرفتن روز افزون و شهرت ارتشبد خاتمی بیمناک بودند. چون او خنجری بر سینه کسانی بود که شاه را به گمراهی می کشاندند. او یک فرمانده و او یک تهدیدی بود برای همه منافع آمریکا. او طرفدار ملی شدن نفت بود. (20)
او طرفدار شاه و اوپک بود. او هرگز برای شرکت های نفتی هفت خواهران اهمیتی قایل نبود. (21)
او عاشقانه به ایران عشق می ورزید. به تاریخ ایران و تاثیرش بر فرهنگ جهان افتخار می کرد. مردم ایران را صمیمانه دوست داشت. بدون وابستگی به هیچ قدرت بیگانه، از استقلال به سیاست نظامی ایران حمایت می کرد. به شاهنشاه صادقانه وفادار بود و جان بر کف و گوش به فرمان بود. (22)
زیر نویس:
(16)- ارتشبد خاتمی در حال تفریح جان خود را از دست داد و نه در هنگام دفاع از خاک میهن اش و نه در راه شاه!
(17)- برداشتن تیمسار جم و مرگ خاتمی و قتل تیمسار خادمی اولاً چه ربطی بهم دارد، ثانیاً چه کسانی این کارهای مقدماتی را برای انقلاب در ایران انجام می دادند؟! آیا می توانند یک مدرک ارائه کنند که سایر امرا و افسران ارتش علاقه ای به ارتشبد خاتمی داشته اند!؟
(18) – تا اینجا امرای نیروی هوایی رده بندی نیروی هوایی را چهارمین، پنجمین، ششمین و پس از اسرائیل دانسته اند؛ کدام یک از این آماردرست است؟!در طول تاریخ نیروی هوایی مدرن ایران چه موقع فرصتی بدست آمد تا نیروی هوایی قابلیت خود را نشان دهد؟!در مانور های نمایشی همه رستم دستان اند! به این سئوال یکی از امرای نیروی هوایی بگونه ای روشن و با ارائه مدارکی همراه با ارسال نوشته تحقیقی 25 صفحه ای خود در مورد جنگ ایران و عراق جواب لازم را بمن داد. به بخش کوچکی از آن اشاره می شود:
1 ـ عملیات مشترک نیروی هوایی ـ دریایی
در تاریخ 7 آذر 1359 نیروی هوایی ایران با هم آهنگی و همکاری نیروی دریایی ایران 7 ناوچه موشک انداز عراقی و یک ناو نیرو بر هزار تنی عراق را در شمال خلیج فارس در نزدیکی سکوی نفتی البکربه قعر دریا فرستاد و همزمان هواپیماهای ایران 7 فروند هواپیمای شکاری عراق را در آسمان منطقه سرنگون کردند و این بزرگترین رقم آسیب در یکروز بود.
2 ـ حمله شکاری ها به پایگاه الولید
در زمستان 60 ـ 1359 قسمت عمده هواپیماهای بمباران عراق غیر عملیاتی و بهمین دلیل آنها را به پایگاه الوالید که در غربی ترین نقطه کشور و نزدیک مرز اردن است منتقل نمودند تا خارج از برد هواپیماهای شکاری ایران باشد. هشت فروند هواپیمای
F-4 نیروی هوایی ایران، با انجام سوختگیری هوایی در نزدیکی مرز عراق به پایگاه الوالید که مجموعه ای از سه فرودگاه است حمله کرده، و در حالیکه هواپیما ها در ارتفاع 100 پا از زمین پرواز می کردند، خسارت زیر را وارد آوردند.
الف ـ انهدام 3 فروند هواپیمای AN-12 Cubs (آنتونوف)
ب ـ انهدام یک فروند هواپیمای بمباران TU- 1s (توپولف)
پ ـ انهدام جهار فروند MIG- 21
ت ـ انهدام هشت فروند MIG- 23
ث ـ انهدام دو فروند میراژ فرانسوی که یکهفته قبل از فرانسه تحویل گرفته بودند.
ج ـ کشته شدن دو خلبان و 14 نفر پرسنل فنی.
چ ـ کشته شدن سه خلبان مصری، 2 خلبان اردنی و یک خلبان آلمان شرقی.
ح ـ زخمی شدن 19 نفر از پرسنل نیروی هوایی عراق، چهار نفر پرسنل نیروی هوایی مصر و 2 نفر پرسنل نیروی هوایی اردن.
همان امیر نیروی هوایی در یادداشت های خود اضافه کرده است:
نیروی هوایی مدت زمانی را به بطالت گذراند و با پروازهای نمایشی و رژه همه تصور می کردند این نیروی هوایی یک نیروی پیشرفته است . ولی از سالهای 1348 به بعد بکلی وضع تغییر کرد و تصور می کنم که نیروی هوایی کوشش نمود آزمایش کار آئی خود را بدهد. چنانچه در نوشته ای در نشریه نیما ، دلایل برتری این نیرو نسبت به نیروی هوایی کشورهای منطقه و اسرائیل توضیح داده شده است.
(19)- لازم است که سرلشگر نعیمی راد با توضیحات خود معنی : بدون وابستگی بهیچ قدرت بیگانه" برای ملت ایران تشریح کنند! عدم وابستگی یعنی بی نیازی کشور از لحاظ صنعتی، اقتصادی، کشاورزی، نظامی، بهداشتی و غیره؛ ارتش ایران بخصوص نیروی هوایی از هر لحاظ وابسته به آمریکا بود ! اگر چنین نبود! پس بالغ بر 60 هزار مستشار آمریکایی و خانواده اش در ایران چکار می کردند؟ برای برطرف کردن این وابستگی ارتشبد خاتمی چه طرحی را ارائه کرده بود؟!
(20)- "منظور از آنهایی که در بالای قدرت بودند" چه کسانی است؟ کلی گویی بسیار آسان است؛ چرا این مقامات را نام نمی برید. بعد از گذشت این همه سال هنوز هم ملاحظه یکدیگر را کرده ودر لفافه صحبت می کنید؟!
(21)- مهم نیست که ارتشبد خاتمی اهمیتی برای هفت خواهران قایل بود و یا نبود، مهم این است که سیاستمداران ریز و درشت چون شاه، صدام، نوریگا، مارکوس و غیره با خفت و خواری از صحنه سیاست جهانی به خارج پرتاب می شوند، درحالیکه هفت خواهران محکم در سر جای خود نشسته اند. آیا وقت آن نرسیده است که قبول کنیم: دشمن نتوان حقیر و بیچاره شمرد؟
(22)- وجود هزاران مستشار ریز و درشت آمریکایی با درجاتی از سرباز ساده تا سرلشگر، در نیروی هوایی شاهنشاهی خود نموداری است گویا و زنده که نشان می داد تا چه حدی تیمسار ارتشبد خاتمی به هیچ قدرت خارجی وابستگی نداشته است؟!
در مورد مستشاران همان امیر نیروی هوایی اظهار کرده اند که:
"نیروی هوایی بارها اعلام کرد که قابلیت جذب این تعداد سلاح جدید را ندارد، آموزش خم رنگرزی نیست! زمان می خواهد. باید استخدام کنیم، آموزش دهیم؛ چطور ممکن است در طول زمانی کمتر از دو سال 33 هواپیمای بوئینگ 747 و 707 برای نیرویی بخرند و باو فشار بیاورند که آنرا عملیاتی نماید! این 50 هزار نفر استخدامی که اکثر آنها عوامل اطلاعاتی بودند، زائیده ابتکار ارتشبد طوفانیان بود که تا می گفتیم نمی توان این وسایل را جذب کرد دست به استخدام خارجی ها می زد، در حالیکه نیروی هوایی بهیچ عنوان موافق نبود. هیچ نیروی هوایی در دنیا قادر نیست که بتواند در مدت سه سال اینقدر سلاح و تجهیزات جدید دریافت کند![ سئوالی را که می توان مطرح نمود آین استکه هدف شاه از خرید این همه وسائلی که ارتش ایران قابلیت جذب آنرا نداشت چه بوده است؟! آیا خارجیان این خرید ها را به او تحمیل می کرده اند!؟]
در 21 شهریور ماه سال 1354 ارتشبد خاتمی فرمانده نیروی هوایی شاهنشاهی در سانحه پرواز با " کایت" پس ازبرخورد با سخره های کنار سد دزدرگذشت. سالها بعد در رابطه با این سانحه، آقای مهری مصاحبه گر رادیو 24 ساعته لس انجلس ، در مصاحبه رادیویی با افرادی که با ارتشبد خاتمی نزدیک یا بطریقی با ایشان در ارتباط بوده اند مطالبی را مطرح کرده است؛ بر مبنای این مصاحبات آقای اسدالله مروتی در کتابی تحت عنوان " سه راد مرد بزرگ" مطالب ذکر شده در این مصاحبه ها همراه با خاطرات خود از زمان کودکی، و داستان آشنایی با سروان خلبان محمد خاتمی آن زمان و ارتشبد بعدی را در کتاب 481 صفحه ای خود برشته تحریر در آورده است. 
