هرمیداس باوند: اوباما دیگر آن نرمش اولیه را در برابر ایران ندارد
دوشنبه ، 30 شهریور 1388
روز چـهــارشـنـبـه، گـزارش یـک گـروه سـیـاسـتـگـذاری دو‌‌حـزبی، که مقر آن در واشنگتن است و حلقه‌ای قـدرتـمند محسوب می شود، خطاب به باراک اوباما رئیس‌‌جمهوری آمریکا منتشر شد. تهیه‌کنندگان این گزارش که ۲ سناتور دموکرات و جمهوری‌خواه سابق و یک ژنرال بازنشسته نیروی هوایی ارتش آمریکا هستند، به اوباما توصیه کرده‌اند که استراتژی سخت تری در برخورد با ایران در پیش بگیرد زیرا آنها معتقدند که ایران تا سال آینده می‌تواند دست کم یک بمب اتمی تولید کند و در‌‌صورت مسامحه آمریکا با ایران، اسرائیل به‌‌تنهایی به ایران حمله خواهد کرد.
تهیه‌کنندگان این گزارش به‌‌‌اوباما توصیه کرده‌اند که پیش از وقوع چنین وقایعی، سیاست سخت گیرانه تری در برابر ایران اتخاذ کند. عصر ایران در این خصوص با هرمیداس باوند گفتگو کرده است.
اخیراً گزارش یک گروه سیاستگذاری دوحزبی در ایالات متحده آمریکا در خصوص پرونده هسته‌ای ایران منتشر شـده اسـت کـه به‌‌‌اوباما توصیه می کند استراتژی محکم‌تری را در قبال ایران اتخاذ کند. به نظر شما دلیل ایـن تـوصـیـه چـیست؟
موضوع استفاده از استراتژی سخت‌افزاری همواره روی میز بوده است ولی پس از روی‌‌کار آمدن دولت اوباما تاکید شد که اولویت با‌‌‌‌مذاکرات دیپلماتیک خواهد بود و به همین دلیل اوباما سعی کرد مسئله پیش شرط های مذاکره ایران و آمریکا را بردارد. البته این گزارش از سوی ۲ سناتور بازنشسته و یک افسر بازنشسته نیروی هوایی آمریکا تهیه شده است. در واقع این‌ها نظراتی است که از سوی برخی از گروه‌های متنفذ یا شخصیت های صـاحـب نظـر درمسـائـل سیـاسـی و نظـامـی در‌‌‌یک کشور پلورالیستیک آزاد بیان می شود. به ویژه باید گفت که این گزارش از سوی کمیته‌ای تهیه شده است که آقای لیبرمن عضو آن بوده است. لیبرمن قبلاً در حزب دموکرات بود و در زمان بوش هم طرفدار حمله نظامی به عراق و ادامه حضور آمریکا در‌‌‌عراق بود و بنابراین از افرادی است که معتقد به استراتژی سخت افزاری‌اند.
به‌‌‌نظر شما گزارش‌هایی از این دست چه‌قدر در شکلگیری سیاست خارجی اوباما تاثیرگذار خواهند بود؟
حسن نیت اولیه اوباما معطوف به یافتن راه حلی برای مشکلات آمریکا و ایران بود، ولی معمولاً روسای جمهور از جمله رئیس جمهور آمریکا در نخستین روزهای پس از به‌‌‌قدرت رسیدنشان، برای اینکه مقاصد خود را عملی کنند دستشان بازتر است؛ با گذشت زمان فشارهای گوناگون از‌‌جمله فشارهای کنگره، حزب رقیب و لابی اسرائیل باعث میشود که او به تدریج آزادی عملش محدودتر شود. به‌‌همین دلیل است که اوباما فعلاً ترجیح داده است که مذاکرات دوجانبه کنار برود و مذاکرات چندجانبه از طریق گروه ۱ + ۵ دنبال شود. یعنی اوباما الان از مذاکرات دوجانبه و مستقیمی که در آغاز خواستار آن بـود عقـب نشینـی کـرده اسـت زیـرا تحـت فشـارهـای روزافزونی قرار دارد که این گزارش یکی از مصادیق این فشارهاست.
مطابق گفته شما، محدود شدن آزادی عمل اوبـامـا به‌ضرر ایران است؟
بله، زیرا اوباما می‌خواست مـشـکــلات ایــران و آمــریکـا از طـریـق مـذاکـرات دوجـانبـه بر‌‌یک‌‌‌مبنای مرضی الطرفین حل و فصل شود، اما گذشت زمان و حوادث داخلی ایران سبب شد که فضا تغییر کند؛ به ویژه مسائل حقوق بشری در تغییر آن فضای اولیه در آمریکا بی‌تاثیرنبود. این وضعیت سبب شده که رئیس جمهور آمریکا تحت فشارهای جدیدی قرار بگیرد و آزادی عملش محدودتر شود.
آیا جمهوری اسلامی می‌تواند بر‌روی موضع ملایم اوباما تا پایان دوران ریاست‌جمهوری احمدی نژاد حساب کند؟
همان طور که گفتم، آن نرمش اولیه تا حدودی دچار تعدیل شده است. مذاکرات پیش رو را می توان یک فرصت کوچک محسوب کرد و به نظر می رسد که هر دو طرف تعدیلی نسبی را در مواضع اولیه خود به خرج می‌دهند تا بتوانند به‌تفاهم برسند. در غیر این صورت مسئله مجدداً به‌شورای امنیت و تحریم های جدی تر و پیامدهای بعدی آن کشیده میشود. برخی از کـارشنـاسـان آمـریکایی معتقدند که آمریکا باید در مذاکرات آتی در ترکیه، تهدید نظامی را هم مستقیماً روی میز بگذارد.
آیا این امر باعث به بن بست رسیدن مذاکرات نمی‌شود؟
این بستگی به روند مذاکرات دارد، اگر مبانی امـیـدوار‌‌کـنـنـده‌ای در مـذاکـرات پدیدار شود و فضا برای شکلگیری گفتگوهای سازنده مساعد شود، دیگر نیازی نخواهد بود که به‌‌گزینه نظامی اشاره شود، ولی اگر مذاکرات به‌‌‌نحوی جریان یابد که امیدی به تفاهم طرفین وجود نداشته باشد به ظن غالب امکان اشاره به استفاده از روش‌های سخت‌افزاری نیز ممکن است صورت گیرد.
