فراخوان تبادل نظر برای استقرار یک نظام دموکراتیک در ایران بر اساس آرمان‌ها و تجربه دولت مصدق

درود بر زنان و مردان، جوانان و نوجوانان آزاده در سراسر ایران برای آغاز و پیشبرد انقلاب نوین «زن، زندگی، آزادی» به نام مهسا امینی.

۷۲ سال پیش در ۲۹ اسفند ماه ۱۳۳۰، لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران «به ‌نام سعادت ملت ایران و به ‌منظور کمک به تأمین صلح جهانی» قانونی شد. از آن سال تا کنون ایرانیان در پیشواز نوروز باستانی، هر سال روز ۲۹ اسفند ماه را به نام روز سربلندی و استقلال کشور ایران جشن می‌گیرند.

ما امضاء کنندگان این بیانیه، در سالروز ملی شدن صنعت نفت در ۲۹ اسفند ۱۴۰۱، ایرانیان آزاده و دموکرات را به همبستگی، هم‌اندیشی و تبادل نظر در پشتیبانی از انقلاب «زن، زندگی، آزادی» به سوی پایان دادن به نظام فاسد و جنایتکار جمهوری اسلامی و جایگزینی آن با نظامی دموکراتیک مُلهم از آرمان‌های دکتر مصدق فرامی خوانیم. آرمان‌ها و خواسته‌های اساسی دکتر مصدق بنابر تجربه دولت او که همچنان موضوعیت دارند، در یک جمله خلاصه می‌شود:

آزادی، استقلال و حاکمیت ملت ایران در چارچوب یک حکومت دموکراتیک و قانون‌مدار به‌وسیله رای، مشارکت و نظارت مردم، موجب شکوفایی کشور ایران و بهروزی همه ایرانیان خواهد شد.

دکتر مصدق فرزند انقلاب مشروطه ایران بود و در پایبندی اش به مبانی آن انقلاب هرگزخللی وارد نیامد. انقلاب مشروطه برای نخستین بار درتاریخ، مردم ایران را به صورت مدون صاحب حقوق کرد، بر اختیار مطلقه پادشاه خط بطلان کشید و این اصل مهم را که قدرت حکومت ناشی از اراده مردم است به کرسی نشاند. انقلاب مشروطه بر تفکیک قوای سه گانه مجریه، مقننه و قضاییه، با هدف مهار قدرت متکی بود.

دکتر مصدق هیچ موهبتی را بالاتر از آزادی بیان نمی‌‌دانست و با درک این امر خطیر که دولتمداران به آسانی می‌توانند به روش حکومت استبدادی روی آورند، آزادی رسانه‌ها را برای آگاهی رسانی به مردم ونظارت برقدرت، حیاتی و ضروری می‌دانست. او در همان روز اول نخست وزیری اش فرمان داد که که برای هیچ روزنامه‌ای به خاطر آنچه که علیه او، ولو به دروغ، نوشته باشد، کمترین محدودیتی ایجاد نشود و اعلام داشت که به این مناسبت از هیچ روزنامه‌ای شکایت نخواهد کرد. در آزادی احزاب نیز همین بس که علیرغم مخالف شدید مصدق با مواضع حزب توده، او هیچ گاه به درخواست ‏دولت‌های غربی از جمله آمریکا، برای سرکوبی حزب توده تن در نداد.

دولت مصدق تجربه یک حکومت دموکراتیک بدون زندانی سیاسی را به مردم ایران عرضه کرد. نخست‌‏وزیری مصدق با دیدار از زندانیان در زندان آغاز شد و با ‏زندانی شدن خودش به پایان رسید. او با دیدن حال زار زندانیان زندان شهربانی، خودش نیز دچار ‏حالی زار شد و گفت که این زندان: «قتلگاه بسیاری از صاحبان ‏فکرهای روشن و آزاد بوده است». او به رئیس شهربانی وقت ‏هشدار داد که اگر می‌خواهد مقامش را حفظ کند، بایستی به ‏دنبال دزدان واقعی باشد. پس از چند روز، مصدق دستور آزادی ‏زندانیان بی‌گناه را داد. دیدار مصدق از زندان، هم منجر به واقعیت آزادی زندانیان شد، و هم نمادین بود. نمادین، چون زندانیان و به ویژه زندانیان سیاسی، محروم‌ترین ‏شهروندان یک کشورند. نمادین، چون حکومتی که زندانی عقیدتی و سیاسی داشته باشد، ‏حکومت دموکراسی و آزادی نیست، حکومت شهروندان نیست.

دکتر مصدق با آن که خود یک مسلمان باورمند بود، دین را امری شخصی می‌شناخت و یکایک مردم ایران را، ضمن احترام به هویت دینی و قومی آنها، شهروند ایرانی و دارای حقوق مساوی می‌شمرد. بر اساس همین باور بود که او به کار کشورداری بر مبنای اصل جدایی دین از دولت جامه عمل پوشاند. در تاریخ آمده است که دکترمصدق در پاسخ به پیام آیت‌الله بروجردی که نسبت به فعال شدن بهایی‌ها در بعضی از شهرستانها هشدار داده بود، گفت: «از نظر من، مسلمان و بهائی فرق ندارند، همه از یک ملت و ایرانی هستند.»

در زمینه سیاست خارجی، دکترمصدق، خواستاراستقلال تمام وکمال ایران بود. او با رهبری جنبش ملی کردن صنعت نفت دررویارویی با امپراطوری انگلستان، ضمن احترام به قوانین و نهادهای بین المللی و با استفاده منطقی و درست از آنها، به استقلال کامل ایران برای نخستین بار درتاریخ معاصر واقعیت بخشید. او به عنوان یک تحصیلکردۀ فرانسه وسوئیس، هیچگاه خارجی ستیز و دشمن ارزشهای جهانشمول غرب نبود. اوبا خارجی‌ها بصورت شفاف گفتگو و مذاکره می‌کرد، ولی با آنها هیچ سَروسِری نداشت. درتاریخ آمده است که در یک سخنرانی با اشاره به شعار«مرگ برانگلستان» به مردم گفت، ما خواهان مرگ ملت انگلستان نیستیم، ما خواهان عزت وسربلندی آنها هستیم. ما تنهاحقوق حقه خودمان را مطالبه می‌کنیم.

امروز در جهانی که شتابان در راه پی‌ریزی آینده‌ای بر شالودۀ فن‌آوری پیش می‌رود، کشور ایران همچنان زیر سیطره یک استبداد دینی واپس‌گرای ضد زن به سر می‌برد. جمهوری اسلامی حکومت را ناشی از اراده مردم نمی‌‌داند و چه در قانون اساسی خود و چه درعمل، هشتاد میلیون ایرانی را صغیران اُمتی می‌شمارد که اختیارشان در دست یک ولی فقیه مطلقه است.

جهان وارد قرن بیست و یکم شده است و بیش ازاین جایز نیست که مردم سرفراز ایران و به ویژه زنان و جوانان ایرانی، از موهبت یک حکومت آزاد، مستقل و مدرن در چارچوب یک قانون اساسی دموکراتیک و مبتنی بر اصل جدایی نهاد دولت از نهاد دین و اعلامیه جهانی حقوق بشر محروم بمانند. دکتر مصدق دقیقا چنین حکومتی را به تجربه گذارد و با مشارکت مردم، تا آخرین توان خود علیرغم محاصرۀ شدید اقتصادی و محرومیت از در آمد نفت، تا کودتای بیست و هشت مرداد ۱۳۳۲ در راه استقرار آن کوشید.

ما ایمان داریم که ملت ایران در امتداد آرمان‌های مشروطیت و تجربه دموکراتیک دولت مصدق، با انقلاب بی‌همتا، فراگیر و پیشروی «زن، زندگی، آزادی»، حکومتی دموکراتیک را در ایران مستقر خواهد کرد که موجب شکوفایی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران در سراسر جغرافیای آن خواهد شد و ملت ایران، با هر جنسیت یا هویت فرهنگی، دارای حقوق شهروندی مساوی و نیز حق بهره‌مندی یکسان از منابع کشور خواهند شد.

اکنون در این مقطع حساس برداشتن یک گام مهم و حیاتی بر عهدۀ ما ایرانیان مستقل، ملی و دادخواه، چه در داخل و چه بیرون از کشور است که راه دیگری را بنابر نماد تجربه دموکراتیک دولت مصدق در سازماندهی خود بپوییم و برای تحقق بخشیدن به آن، تبادل نظر جدّی و هدفمند را بر اساس روش‌های دموکراتیک برای تشکیل یک انجمن ملی جهت تدبیر یک برنامۀ کارآمد و عملی با یکدیگر آغاز کنیم. از نظر ما امضاء کنندگان این بیانیه، میراث گرانبهای مشروطیت و تجربه دموکراتیک دولت مصدق، تکیه گاه و زیر بنای چنین راهی به سوی استقرار یک نظام جمهوری ایرانی برخاسته از اراده مردم برای دستیابی به آرمان‌های انقلاب زن، زندگی، آزادی است.

ما از همه ایرانیانی که به آرمانها و به ارزش‌های عنوان شده در این فراخوان باور دارند دعوت می‌کنیم تا با ما همراه باشند.

تاریخ و زمان برگزاری نخستین نشست همگانی ما در کلاب‌هاوس به زودی به آگاهی خواهد رسید.

بهمن احمدیان، آمریکا
حمید اکبری، آمریکا
مرتضی انواری، آمریکا
دکتر محمد پورفر، آمریکا
سهراب چمن آرا، آمریکا
هرمز چمن آرا، آمریکا
آذر خونانی اکبری، آمریکا
یوسف عبدالله‌زاده، آمریکا
جواد فخارزاده، آمریکا
بهمن فره‌بخش، آلمان
منوچهر قنبری، آمریکا
ناصر کاخساز، آلمان
هوشنگ کردستانی، فرانسه
اکبر کریمیان، انگلستان
اردشیر لطفعلیان، آمریکا
آرش مرادی‌فر، آمریکا
رضا مهاجری، آمریکا
بیژن مهر، آمریکا
نیما ناصر آبادی، آلمان
دکتر ابراهیم نوروزی، آمریکا
دکتر امیر هوشمند ممتاز، آمریکا

ایمیل برای تماس و دریافت آگاهی از برنامه‌های آتی:
[email protected]