۱۶ آذر، روز دانشجو

کودتای ننگین ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ با طراحی و اجرای دولت‌های انگلیس و آمریکا به اهداف کوتاه مدت خود یعنی ساقط کردن دولت ملی دکتر محمد مصدق، بازگرداندن محمدرضا شاه از رُم به تهران و ایجاد مقدمات دادن نفت ایران به بیگانگان به سرعت دست یافت. اما به اهداف دراز مدت خود که از میان بردن جنبش ملی و مبارزه سیاسی در مسیر رهایی از استبدادداخلی و استعمار خارجی بود، توفیق نیافت. ملت ایران، مبارزات ضداستبدادی و ضداستعماری را ادامه داد. بسیاری از مبارزان سیاسی از جمله دانشجویان و دانش آموزان پس از کودتای ۲۸ مرداد، «نهضت مقاومت ملی ایران» را محور مبارزات سیاسی قرار دادند و به محاکمه‌ی دکتر مصدق و یارانش و فضای ارعاب و تهدید، اعتراض کردند.

از آن جمله هنگامی که دولت کودتا در ۱۴ آذر ۱۳۳۲ تجدید روابط رسمی خود را با انگلستان اعلام کرد، دانشگاه در روزهای ۱۵ و ۱۶ آذر در آستانه‌ی سفر ریچارد نیکسون، معاون رئیس جمهوری امریکا به ایران و طراحی قرارداد کنسرسیوم، صحنه‌ی تظاهرات اعتراض‌آمیز بود و دانشجویان شعارهای «نفت مال ماست»، سر می‌دادند. به دستور دولت کودتا، گارد نظامی ویژه‌یی، دانشگاه تهران را از صبح ۱۶ آذر محاصره کرد تا اعتراضات دانشجویان را در نطفه خفه کنند. از موضع امنیتی، کودتاچیان با فرستادن این نیروها به دانشگاه می‌خواستند بستر سیاسی جنبش دانشجویی را در دانشگاه یکباره به کلی ویران و خود را از مشکل فعالیت‌های دانشجویان به تمامی رها و آسوده سازند. به همین دلیل، نیروهای نظامی با بهانه‌جویی وارد دانشکده‌ی فنی شدند و چون دانشجویان معترض فریاد دادخواهی سردادند، دانشجویان بی‌دفاع را به گلوله بستند و سه دانشجوی فعال سیاسی را به شهادت رساندند. اگرچه از آن پس شانزدهم آذر «روز دانشجو» خوانده شد، به واقع این روز، روز نفی خشونت، مبارزه برای آزادی و حق طلبی است.

ملت ایران چه دانشجو و چه غیر دانشجو در شانزدهم آذر مثل هر روز دیگر، به بسته بودن فضای سیاسی و سوء مدیریت حاکمیت، معترض است و خواستار آزادی برای طرح خواسته‌هایش است یعنی حق مخالفت صریح و بی‌پرده با حاکمیتی که منافع ملی را منظور نظر نمی دارد و در عین حال فرصت ابراز مطالبات معقول و مشروع به شهروندان را نمی‌دهد. البته جنبش دانشجویی امروز، همصدا و همراه با اکثریت جوانان کشور، مطالبه دیگری هم دارد. دانشجویان و دانش‌آموختگان امروز ایران که بر تعداد ایشان به طور چشمگیری افزوده شده است، به حق، از وضع خفت بار بیکاری، عدم اشتغال و فساد مالی و اداری شاکی‌اند. در نتیجه مهمترین و محوری ترین این مطالبات نسل‌های جوان‌تر ایرانی این خواسته‌ی ساده ولی فوق العاده است که ما نبودیم و نسل پیش از ما بیست و پنج سال پس از کودتای ۲۸ مرداد فرصتی یافت تا در انقلاب ۱۳۵۷ نظامی سیاسی با قانون اساسی جدیدی تاسیس کند که در مقطع انقلاب مطلوب اکثریت ایرانیان در آن نسل بود. امروز ما نیز می‌خواهیم در جامعه‌ی خود تاثیرگذار باشیم، آیا نسلی که انقلاب کرد و حاکمیتی که بر موج انقلاب به قدرت رسید، به ما نوآمدگان نیز فرصتی خواهد داد که بدون وحشت و ترس از خشونت براساس شرایط مشابه در انقلاب ۱۳۵۷ درباره‌ی نظام سیاسی حاضر و حاکمیت فعلی نظر خود را بگوییم؟ پرسش نسل جدید دانشجو در ایران این است! این گوی و این میدان، یک بار دیگر، فشارها برداشته شود تا در فضای باز سیاسی ملت ایران بتواند مکنونات قلبی خود را ابراز نماید.

شانزدهم آذرماه ۱۳۹۶

تـهران – هـیئت اجـرائـیه جـبهه ملـی ایـران

http://jebhemeliiran.org/?p=1346