گفتگوی رادیو رنگارنگ قبرس (نادر تقی زاده) با کورش زعیم

http://www.youtube.com/watch?v=YEuWo7fPusM&feature=youtu.be

گفتگوی رادیو رنگارنگ قبرس (نادر تقی زاده) با کورش زعیم

۶ آذر ۱۳۹۲ (۲۷ نوامبر ۲۰۱۳)

موافقتنامه ۱+۵ ژنو درباره مسئله هسته ای ایران

تقی زاده: شنوندگان عزیز برنامه رنگارنگ، همانطور که قبلا خدمتتان اعلام کردم، صحبتی خواهیم داشت با آقای کورش زعیم که از ایران که در ارتباط با ما هستند و میهمان برنامه ما هستند. از ایشان درباره مسایل اخیر که گفتگوی ژنو هست ،اخبار و خبرسازترین موضوع روز هست، از ایشان سئوال خواهیم کرد. هم اکنون روی خط هستند. درود می گویم آقای مهندس کورش زعیم سپاسگزاریم از اینکه در برنامه ما شرکت کردید.

پرسش ۱: نظر شما در رابطه با گفتگوی ژنو چیست؟

کورش زعیم: درود به شنوندگان شما و سپاس از اینکه از من دعوت کردید. گفتگوهای ژنو که زمینه اش از چند ماه پیش ازریاست جمهوری آقای روحانی چیده شده بود، یعنی در زمان آقای احمدی نژاد بصورت پنهانی (پنهان بویژه از دولت احمدی نژاد) مذاکراتی با امریکا در جریان بود که ما هم جسته گریخته شنیده بودیم.

این گفتگوها لازمه جلوگیری از فاجعه ای بود که برخی گروه های خاص در امریکا و اسراییل و عربستان (و همکارانشان در ایران) برای این منطقه چیده بودند، که تجلی آن را در سوریه دیدیم و خوشبختانه هشیار شدیم. مانع اینکه ایران بتواند شرکت کند در جلوگیری از روند جدیدی که برخی گروههای تندرو می خواستند در منطقه براه بیاندازند (و من بارها نسبت به آن هشدار داده بودم)، این بود که ایران وارد جامعه جهانی بشود؛ و برای اینکه ایران بتواند ارد جامعه جهانی بشود باید روابطش با امریکا و کشورهای قدرتمند جهان بهبود پیدا کند و تحریم ها به عنوان نشانه ای از این بهبود روابط کاهش پیدا کند که هم ایران بتواند به ترمیم خرابی هایی که در درون کشور توسط  گروه آقای احمدی نژاد انجام شده بود بپردازد، و هم اینکه قدرتش متمرکز بشود تا بتواند در تعاملات آینده در خاورمیانه، که بزودی شاهدش خواهیم بود، نقش بازی کند.

بنابراین، این گفتگوها وموفقیتش که نقطه ابتدایی است، و علت اینکه گفتم این ابتدایی، که همان شش ماه آزمایشی خواهد بود، برای اینست که برخی مخالفان نزدیکی ایران و غرب را، هم در این منطقه، مانند کشورهای جنوب خلیج فارس و اسراییل، و هم نومحافظه کاران تندرو در کنگره امریکا را ارضا و ساکت بکنند. ولی روند بهبود به عقیده من ادامه خواهد داشت و همین مذاکرات و موفقیت ابتدایی آن، به حل مسئله سوریه که زخم مهلکی در پهلوی خاورمیانه است و به علت مخالفتهای ایران و جدایی ایران و امریکا نمی توانستند در آنجا کار مثبتی انجام بدهند، اکنون فکر می کنم که به سوی حل مسئله خواهد رفت که سوریه هم از تجزیه نجات پیدا کند و هم این خشونت ها در آنجا پایان پیدا کند.

پرسش ۲: بسیار عالی، موضوع دیگر که در ارتباط با توافقنامه ژنو است، اوضاع اقتصادی ایران است. بنظر شما این توافقنامه تاثیری در اوضاع اقتصادی ایران خواهد داشت؟

کورش زعیم: صد در صد. البته به علت اینکه مقدار تحریم های مادی علیه ایران که آزاد خواهد شد بسیار کم خواهد بود (مگر اینکه تحریم بیمه کشتیرانی برداشته شود)، ولی از هم اکنون همین امیدی که در دل مردم پیدا شده که خواهند توانست در امنیت فعالیت اقتصادی بکنند یا فعالیت گذشته شان را ادامه بدهند، تحرکی در جامعه اقتصادی ایران بوجود آورده است. البته در دوره هشت ساله آقای احمدی نژاد، تقریبا کشور را از لحاظ اقتصادی شخم زده بودند، یعنی اگر ایشان (یا همپالگی هایشان) چهار سال دیگر بودند دیگر چیزی نمی ماند که بشود روی آن ساخت. اکنون ۸۰ تا ۹۰ درصد (دهها هزار) کارخانه هایمان یا خوابیده اند یا کمتر ۳۰درصد ظرفیت کار می کنند، که خودش در هر حال یک قدرت بالقوه است که در صورتی که شرایط اقتصادی و تحریم ها اجازه بدهند، این کارخانه ها می توانند براه بیافتند. کشاورزیمان مرده بود، بخاطر واردات زباله های دیگران که به خورد مردم ما می دادند. اکنون حتا کشاورزان ما امید پیدا کرده اند که سال آینده شاید بتوانند فراورده های خودشان را به فروش برسانند. و راه باز شده برای اینکه کشورهایی که تکنولوژی بالا دارند وارد ایران بشوند و صنایع نفت ما را که بدست برخی کشورهای ناوارد که تکنولوژی لازم را نداشتند و سودجویی می کردند، و وقت تلف می کردند و فقط ایران را می دوشیدند، تاسیسات نفتی را روزآمد بکنند و استخراج و پالایش و دیگر موارد را که تمامی آنها در زمان احمدی نژاد می توان گفت که بطور کامل نابود شده بوده دوباره براه بیاندازند. و نیز سرمایه گذاری های دیگر صنعتی و تکنولوژیکی که اکنون یک دهه است از آن محروم هستیم. بهر حال این (توافقنامه) اثرگذار است. همین جوی که بوجود آمده و مردم را خوشبین کرده و امیدوار کرده، خود این انرژی  می تواند مردم را به حرکت دربیاورد و اقتصاد را تکان بدهد. من انتظار دارم که این پیش زمینه تحرک اقتصادی، یک سال طول بکشد، ولی بهر حال روند مثبت خواهد بود، مگر اینکه اتفاق خارق العاده ای خلاف آن رخ بدهد.

پرسش ۳: بسیار عالی، موضوع دیگر که هست، الان به ذهنم رسید، آیا فعالیتهای هسته ای، اگر کاملا مسالمت آمیز و صلح دوستانه باشد، آیا ایران یا دولت ایران این قدرت را دارد، این تکنولوژی را دارد، که از این بتواند بصورت کاملا صلح جویانه و برای تولید برق استفاده بکند، این تکنولوژی را؟

کورش زعیم: بینید، در این تکنولوژی، البته ما عقب افتاده نیستیم، در تکنولوژی هسته ای. چون ما از اوایل دهه ۱۹۶۰، که این راکتور ۵ مگاواتی امیرآباد را امریکا به ما داد و ذخیره سوخت آن را هم به ما داد، و قرار بود که ایران مرکز تکنولوژی هسته ای غرب آسیا شود، با این تکنولوژی آشنا شدیم. این تکنولوژی بیشتر دانشگاهی بود و پژوهشی بود که البته ما استفاده خوب از آن کردیم و خیلی دانشوران هسته ای در آنجا پروراندیم؛ هم در زمینه پزشگی، و در زمینه غذایی و در زمینه های دیگر صنعتی.

در مورد انرژی برق، ما در همان زمانها (پیش از انقلاب) با اجازه امریکا  سه قرارداد بزرگ با امریکا، آلمان و فرانسه بستیم که بیست نیروگاه هسته ای بایستی در عرض حدود ده سال بوجود می آوردند، یعنی می ساختند و تحویل ایران می دادند؛ که آغاز آن دو نیروگاه بوشهر بود که توسط آلمان ساخته شد، یعنی کرافت ورک یونیون ساختمانش را می ساخت و زیمنس تاسیسات مکانیکی آن را تامین می کرد. وقتی انقلاب شده، آن آقایان (قراردادها را لغو کردند) و یک کشتی حامل وسایل مکانیکی را که وارد شده و توی  بندر بود تخلیه نکردند و فرستادند به ابوظبی ریختند توی بیابان که بعد از سالها یا زنگ زد یا دزدیده شد. یک کشتی هم می خواست از بندر هامبورگ حرکت کتد، پس دادند و گفتند حرکت نکند، که پول همه اینها را هم داده بودیم (و هرگز پس نگرفتیم).

بنابراین، آن موقع شکست پروژه ساخت نیروگاههای اتمی کلید خورد. بعدها (وقتی فهمیدند چه کار غلطی کرده اند) برخی کشورهای غربی و ژاپن را صدا زدند، آنها همه سر باز زدند. بعد، همانگونه که می دانید، صدام حسین سقف آنجا را بمباران کرد. خود من را فرستادند خرابی ها را بازدید کنم و اینکه آیا میتوانیم خودمان بازسازی را انجام بدهیم یا نه. این مطلب داستان خودش را دارد. خودمان میتوانستیم انجام دهیم (و من این را به انرژی اتمی گزارش کردم)، ولی بعدها تصمیم گرفتند با روسیه قرارداد ببندند که بهیچوجه از این تکنولوژی، که آخرین تکنولوژی جهان بود، البته راکتور آن، سر در نمی آوردند. آنها سه سال فقط طول دادند تا نقشه های آلمانی را ترجمه کنند و بخوانند. صدها مهندس ( وتکنیسین) خودشان را ( به عنوان کار) می آوردند و آموزش می دادند وپس می فرستادند، همه به هزینه ایران. بعد هم که خودتان شاهد بوده اید که فقط این نیروگاه را برای آموزش مهندسان خودشان و آشنایی با تکنولوژی  زیمنس و کرافت ورک یونیون بکار می بردند و قصد وتوان اینکه آنجا را راه بیاندازند نداشتند. چون قرار بود آن نیروگاه ۱۱۰۰ مگاوات برق تولید کند، ولی روسها بیش از ۴۴۰ مگاواتی نساخته بودند که نمونه اش چرنوبیل بود. و هنوز هم نمیتوانند این کاررا انجام دهند. من بارها تذکر داده بودم به آقایان که اینها نمی توانند، تاسیسات مکانیکی زیمنس را هم که برای ما ساخته بود، روسها نمیتوانند بسازند و آلمان هم به آنها نمی دهد و کمک هم نمی کند که بیایند اینجا را راه بیاندازند. نتیجه فقط دوشیدن بودجه ایران خواهد. من این را بارها از سال ۱۹۹۱ تا کنون که تقریباُ چند سال می شود، بیست سال (؟) نه ۲۱ سال دائم گفته ام که اینها نخواهند توانست ونمی خواهند، فقط ما را خواهند دوشید. ولی این آقایان که شعورشان به اندازه یک موش هم نبود که سیاستگذاری می کردند نمی فهمیدند (یا منافعشان ایجاب نمی کرد) که من چه می گویم.

پرسشگر: بسیار عالی، آقای مهندس زعیم که لطف کردید و وقت خودتان را در اختیار این برنامه گذاشتید و به نکات بسیار مهم توافقنامه ژنو پرداختید. سپاسگزارم از جضور شما در برنامه رنگارنگ.

کورش زعیم: سپاسگزارم که من را دعوت کردید. بدرود.