کوروش زعیم در گفتگو با روشنک آسترکی: نظارت استصوابی، زشت‌ترین جنبه دیکتاتوری است

منطبق با اصول فراخوان و بیانیه، برای مثال من در پاسخ به دو پرسش «دین» و «مذهب» نوشتم خصوصی است، در جمله «نظام مقدس جمهوری اسلامی» واژه «مقدس» را خط زدم، و جمله «التزام به اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه» را به کلی خط زدم. ما می دانستیم که ما را در همان آغاز رد می کنند، فقط می‌خواستیم به شرایط انحصاری و خفقانی انتخابات اعتراض کنیم.

کوروش زعیم در روزهای گذشته ثبت نام کاندیدا‌ها آغاز شده است؛ کاندیداهایی که باید از سد شورای نگهبان و نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی بگذرند. هفتم اسفند ماه انتخاباتی در ایران برگزار می‌شود که از جمله به دلیل «نظارت استصوابی» اصلا دموکراتیک نیست. در ۳۶ سال گذشته همواره و در هر انتخاباتی تعداد زیادی از کاندیدا‌ها حذف شده و افراد منتقد و معترض به جمهوری اسلامی امکان رقابت در انتخابات، حتی انتخابات مجلس شورای اسلامی را نداشته‌اند و شورای نگهبان تنها به افرادی که همراهی کامل با نظام جمهوری اسلامی داشته و به اصطلاح «خودی» محسوب می‌شوند را تایید صلاحیت کرده است. اما امسال شاهد ثبت‌نام تعدادی از فعالان سیاسی هستیم که نه تنها از دید اعضای شورای نگهبان بلکه از دید بخش گسترده‌ای از حکومت جمهوری اسلامی، افراد «خودی» نیستند و بارها با پرونده‌های قضایی و صدور حکم و گذراندن حبس روبرو بوده‌اند. کوروش زعیم نیز روز جمعه، چهارم دی‌ماه به همراه هرمیداس باوند، عیسی خان حاتمی، حشمت‌اله طبرزدی و اسماعیل مفتی‌زاده به عنوان اعضای شورای همبستگی برای دهمین دوره ی مجلس شورای اسلامی ثبت نام کردند. در همین رابطه کیهان لندن گفتگویی اختصاصی با مهندس کوروش زعیم، فعال سیاسی و از اعضای جبهه ملی در ایران انجام داده است. کوروش زعیم در تیرماه ۹۴ در رابطه با برگزاری انتخابات آزاد نامه‌ای به حجت‌الاسلام حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی نوشت که در آن تاکید کرده بود: «انتخابات در دوران حاکمیت جمهوری اسلامی، همیشه در تخلف فاحش قانون اساسی خودش بوده». او همچنین به همراه تعدادی از فعالان سیاسی گروهی با عنوان «همبستگی برای دموکراسی و حقوق بشر در ایران» راه‌اندازی کرده است.

– جناب زعیم، با توجه به نزدیک شدن به انتخابات دهمین دوره مجلس، شما چه میزان از این انتخابات و نحوه گزینش با روش استصوابی را دموکراتیک می‌دانید؟

– خود عبارت «نظارت استصوابی» توهین به عقلانیت رای‌دهندگان است زیرا می‌گوید عده‌ای که عقلانیت خودشان ثابت نشده، خود را خرد بر‌تر بشمارند و به رای‌دهندگان فرمان بدهند که به چه کسی رای بدهند. این نه تنها دموکراتیک نیست که زشت‌ترین جنبه دیکتاتوری است.

-اما شما با وجود این، به همراه چند تن از هم‌اندیشان‌تان برای نامزدی در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی ثبت نام کردید. هدف‌تان از این حرکت چیست؟

-رفتن ما برای نام‌نویسی یک حرکت نمادین و اعتراضی بود. ما در بیانیه اول (همبستگی برای دموکراسی و حقوق بشر در ایران) ده شرط برای یک انتخابات آزاد و دمکراتیک تعیین کرده بودیم که مشابه آنچه بود که من در ۱۱ تیرماه در نامه‌ام به رییس جمهور نوشته بودم. متعاقب آن، ما هفته پیش یک فراخوان دادیم که هم‌میهنان فرهیخته و میهن‌پرست بر پایه این ده شرط برای نام‌نویسی نمادین مراجعه کنند. خود ما هم (با دکتر باوند،حشمت طبرزدی، عیسی خان حاتمی و اسماعیل مفتی زاده) که سه تن ما اعضای شورای مرکزی جبهه ملی ایران هستیم و هر پنج تن در کمیته مرکزی همبستگی، برای نام‌نویسی مراجعه کردیم.

– شورای همبستگی برای انتخابات از چه زمانی و با چه هدفی شکل گرفت؟ بر اساس ارزیابی شما این شورا تا چه حد به اهداف خود دست پیدا خواهد کرد؟

– «همبستگی برای دموکراسی و حقوق بشر در ایران» را ما در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۸۸ اعلام موجودیت کردیم که در رسانه های فارسی زبان بین‌المللی منعکس شد. چند ماه پیش از آن با مشارکت حدود ۲۵ حزب و سازمان‌های مردم‌نهاد مدنی، حقوق بشری، کارگری، فرهنگی، قومی و غیره تشکیل شده بود. در ۲۷ اردیبشت ۸۸، ما تقلب و اعتراضات گسترده مردمی را پیش‌بینی می‌کردیم. من همان زمان مانیفستی برای تغییر نظام با عنوان «پیشنهاد برای نجات میهن» منتشر کردم که برایم خیلی گران تمام شد، ولی آن مانیفست حرف دل بخش عمده‌ای از جمعیت ناراضی ایران بود. پس از ماجرای ۸۸ که شمار زیادی از اعضای همبستگی به عناوین مختلف به زندان افتادند و شرایط اختناق و امنیتی شدیدتر شد، ما دست نگه داشتیم تا شرایط مناسب شود.
اکنون کمیته مرکزی همبستگی که من دبیر سیاسی آن هستم بر این باور است که هنگام اعلام کردن مطالبات فرا رسیده است. ترس ما از این است که با افزایش فشارهای و احتمالا بازگشت فضای امنیتی به سال ۷۶ برای زهر چشم گرفتن از مردم و اعتراضات، سیاست خیابانی شود و کنترل حوادث از دست دولت و حتی سازمان‌های امنیتی در برود. آنگاه ما یک جنگ داخلی روی دست‌مان خواهیم داشت.

-در فرم‌‌های نام‌نویسی نامزدهای انتخابات مجلس، متقاضیان می‌نویسند که به نظام جمهوری اسلامی و دین اسلام اعتقاد و به قانون اساسی جمهوری اسلامی و «اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه» التزام و وفاداری دارند. آیا شما به عنوان یکی از اعضای شورای مرکزی جبهه ملی ایران که یکی از احزاب اپوزیسیون است، به همه این موارد اعتقاد و التزام و وفاداری دارید؟

-منطبق با اصول فراخوان و بیانیه، برای مثال من در پاسخ به دو پرسش «دین» و «مذهب» نوشتم خصوصی است، در جمله «نظام مقدس جمهوری اسلامی» واژه «مقدس» را خط زدم، و جمله «التزام به اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه» را به کلی خط زدم. ما می دانستیم که ما را در همان آغاز رد می کنند، فقط می‌خواستیم به شرایط انحصاری و خفقانی انتخابات اعتراض کنیم.

– آقای زعیم، می‌دانیم که با مشروطه، ایران دارای پارلمان شد و پارلمان صدای ملت است. آیا اکنون صدای ملت را می‌توان از پارلمان شنید؟ آیا این ملت است که در کشور حکومت می‌کند؟

– البته ما در دوران حکومت مشروطه پهلوی تنها در مجلس یکم تا ششم آزادی داشتیم، از آن پس مجلس تحت اختیار شاه درآمد. در دوران پس از جنگ و پهلوی دوم هم تنها در مجلس‌های ۱۴ تا ۱۶ آزادی و صدای ملت را تجربه کردیم. پس از انقلاب ما تنها در مجلس اول در سال ۱۳۵۸، کاریکاتوری از یک مجلس ملی را داشتیم و از آن پس تا کنون حکومت مذهبی خودکامه داریم که ملت در آن محلی از اعراب ندارد. خود روحانیان بلندپایه به صراحت اعلام کرده‌اند که ملت حق رای دادن و دخالت در حکومت را ندارد.

– اگر این ملت نیست که قانون می‌گذراند پس حکومت هم نمی‌کند، با این شرایط چه کسی در کشور به نام ملت قانون وضع می‌کند و نسبت ملت با این قوانین چیست؟

– کشور ما مانند همه کشورهای دیکتاتوری توسط یک محفل برگزیده اداره می‌شود که کشور را در اشغال خود درآورده و آن را تیول خود می‌داند. این گونه حکومت‌ها را گروه کوچکی تعیین می‌کنند به این ترتیب که یک تن از میان خودشان را در راس می‌نشانند و او را حفاظت می‌کنند تا منافع آنان را حفاظت کند، گاهی این کار با نفوذ بیگانگان انجام می‌گیرد. کم‌کم گروهی چاپلوس و فرمانبردار هم گرد او را می‌گیرند که هدف‌شان ثروت‌اندوزی و بهره‌برداری از رانت‌های قدرت است. حاکم کشور هم برای اطمینان از امنیت خود دست آنها را که گرد او آمده‌اند باز می‌گذارد. به این ترتیب شبکه‌های فساد و خشونت علیه مخالفان شکل می‌گیرد. قانون‌هایی که وضع می‌شوند نه تنها از تخصص ملت‌گرا برخوردار نیستند که اغلب خفقان و خاموش کردن هرگونه اعتراض را هدف می‌گیرند. ما بد‌ترین نوع این گونه حکومت را در دوران دولت نهم و دهم تجربه کردیم که هشتصد میلیارد درآمد کشور را هم یا دزدیدند یا بر باد دادند و کشور را به ورطه سقوط و نابودی کشاندند. در این مدت مرکز ثقل قدرت تنها نظاره‌گر بود.

– آقای زعیم، به عنوان یک فعال ملی واقعا چقدر علاقه دارید در پارلمان باشید و آیا مکانیسم فعلی اجازه این حضور را به شما می‌دهد؟

– اگر شرایط نمایندگی در پارلمان، دموکراتیک و انتخابات آزاد باشد، هر فعال سیاسی وطن‌پرستی باید بتوان برای مشارکت در تعیین سرنوشت و تامین سعادت مردم به پارلمان برود. من خواست‌های خود را که خواست‌های همه ملت ایران است به رییس جمهور نوشتم. «همبستگی برای دموکراسی و حقوق بشر در ایران» هم در بیانیه خود‌‌ همان شرایط را از حکومت مطالبه کرده است. ما تحقق خواست‌هایمان را، که در کشورهای دموکراتیک بسیار عادیست و نیازی به مطالبه آنها نیست، در شرایط دیکتاتوری و خفقان و سرکوب حاکم غیرممکن می‌دانیم، ولی لازم بود که آن را به آگاهی همه مردم ایران برسانیم که بدانند کناره‌گیری ما از قدرت داوطلبانه نیست و بر ما تحمیل شده است.

– برای اینکه مجلس فعلی به طور واقعی ملی شود چه باید کرد و شما در عمل چه می‌کنید؟

– همان گونه که توضیح دادم، در شرایط کنونی این ممکن نیست. هرگونه نافرمانی مدنی و به خیابان کشاندن مطالبات در شرایط به شدت خطرناک امنیتی بین‌المللی کنونی ممکن است کشور را دچار آشوب و شورش‌های مسلحانه کند که موجودیت کشور را به مخاطره خواهد انداخت. ولی اگر تغییراتی مثبت در راس هرم قدرت صورت گیرد که برخلاف کسانی که اکنون در راس قدرتند، گوش شنوا داشته و علاقمند به نجات کشور از فساد و سیاست‌های ضد منافع ملی باشند، شاید بتوانیم برای تسریع در عملیات نجات دست به کار شویم.

– آیا شما فکر می‌کنید ممکن است تا انتخابات اسفند فضای سیاسی کشور بسته شود و بار این بسته شدن فضا تا چه میزان بر دوش فعالان اپوزیسیون خواهد بود؟ و وقتی این افراد عملا از صحنه رقابت حذف می‌شوند پس چرا باید دست و دهان آنها هم بسته شود؟

– فضای سیاسی هم اکنون هم بسته است و به هیچ وجه اجازه فعالیت به سازمان‌های سیاسی و مدنی میهن پرست، راستگو و درستکار نمی‌دهند. آنها از کسانی که مخالف دیکتاتوری و غارتگری آنها هستند به شدت هراس دارند. من بعید نمی‌دانم که روند بازداشت‌ها افزایش یابد و حتا فهرستی برای ترور برخی فعالان میهنی داشته باشند. ورود فعالان سیاسی ملی به مجلس مساوی خواهد بود با تدوین قانون‌های ملی، جلوگیری از فساد و دست درازی به خزانه ملی، آزادی‌های مدنی، برابری همه مردم و رفع هر گونه تبعیض و خشونت، لغو اعدام، نظارت و حسابرسی همه قراردادهای دولتی، مبارزه با بی‌سوادی، بررسی جدی بودجه کشور و حذف هزینه‌های فرمایشی و غیرضروری برای پیشرفت کشور، پاسخگو کردن همه نهاد‌ها و مقام‌ها به مجلس و به ملت، کوچک کردن دولت و جلوگیری از ریخت و پاش، بازسازی نظام مالیاتی و پاسخگو کردن همه بنگاه‌های اقتصادی، برقراری روابط سیاسی و اقتصادی با همه کشورهای جهان و… اینها همه از جام زهر هم برای حکومت خطرناک‌تر است.

– و کلام آخر…؟

– کلام آخر اینکه، پس از ۳۷ سال صبر و انتظار و ناکامی نمی‌توانیم کماکان دست روی دست بگذاریم و تماشاچی جابجا کردن مهره‌ها و عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی انتخابات باشیم. باید خواست‌های خود را مطرح کنیم و آن‌قدر فشار بیاوریم تا بلکه بتوانیم شرایط نجات کشور و ملت را بدون آشوب و ستیزه‌گری و خشونت و با نافرمانی مدنی مسالمت‌آمیز فراهم کنیم.

-با سپاس از شما برای این گفتگو.
کوروش زعیم در گفتگو با کیهان لندن( روشنک آسترکی)
گفتگو ، حقوق بشر ، ۵ دی ۱۳۹۴ / 26 دسامبر 2015
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

انگیزه شرکت در نامنویسی انتخابات مجلس دهم

گفتگوی تلویزیون درر (وحید بهشتی) با کورش زعیم
٨دی ١٣٩ ۴ خ

١-در شرایط حاکم انگیزه شما از شرکت در انتخابات و ثبت نام به عنوان کاندیدای مجلس شورا چیست؟

کورش زعیم : من انگیزه ای برای شرکت در انتخابات نداشته و ندارم، و مدارک لازم را هم کامل همراه نبرده بودم. در پی فراخوان همبستگی برای دموکراسی و حقوق بشر در ایران، ما حضور یافتیم و پرسشنامه را آنجور که در ده شرط خود برای انتخابات آزاد فهرست کرده بودیم پر کردیم، ده شرطی که البته نه تنها برای نظام غیرقابل قبول که غیر قابل تحمل است. مانند پاسخ “خصوصی است” برای پرسش های دین و مذهب؛ مانند حذف واژه “مقدس” از نظام جمهوری اسلامی و حذف “اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه” و غیره. همانگونه که پیش بینی می کردیم، آنها حتا پرسشنامه ام را تحویل نگرفتند .

۲ ـ تعداد شرکت کنندگان در این دو انتخابات پیش رو بیسابقه است آیا شما این را دلیل بلوغ سیاسی مردم و بالا رفتن سطح آگاهیشان نسبت به حقوق خود با حضور در انتخابات میدانید یا کاهش فشارهایی را میدانید که باعث یاس و نآمیدی مردم در ارتباط با نقش خود در تعیین سرنوشت و دوری از تقدیر گرایی میشده .

کورش زعیم: مردم ایران همیشه دارای بلوغ سیاسی بوده اند. فراموش نکنید که قیام های پی در پی مردم ایرانزمین از حمله عرب، و حمله مغول برای حفظ فرهنگ و زبان و آیین های خود و استقلال همگی نشانگر بلوغ سیاسی یک ملت است. شما جایگاه انقلاب مشروطیت، که کم هزینه ترین انقلاب جهان بود و تدوین قانون اساسی را با همه کشورهای دیگر مقایسه کنید. چند کشور جهان در آن زمان قانون اساسی و مجلس شورای ملی داشتند؟ انقلاب ١٣٥ ۷ هم کم هزینه ترین انقلاب تاریخ جهان بود؛ هزینه ها پس از تسلط روحانیت بجای سیاستمداران ملی آغاز شد . ولی در زمان حاضر، آمدن دولت روحانی پس از یک دوران هشت ساله ویرانگری عمدی، و تحقق توافق هسته ای در راستای رفع تحریم هایی که بیشینه آنها در همان هشت سال بطور عمدی توسط دولت نهم و دهم بر مردم ایران تحمیل شد، مردم را کمی به آینده امیدوار کرده که شاید کشور به تدریج بسوی مردم گرایی، بازسازی و پیشرفت پیش برود. هر چند امیدهای مردم هنوز به مرحله دستیابی نرسیده، ولی این انتخابات که میتواند در کنار زدن تندروان و خشونت گرایان موثر باشد، مردم را بر آن داشته که بخواهند در این چالش مشارکت داشته باشند. من افزایش نامنویسی برای نامزدی انتخابات مجلس را یک حرکت معنادار در یاری رسانی به دولت روحانی میدانم تا، به خیال آنها، بتوانند بر تندروی و دیکتاتوری و فساد چیره شود، اگر براستی چنین هدفی را داشته باشد. مردم می خواهند باور کنند که هدف دولت همین است .
۳ ـ لازمه فراهم کردن فضای فکری برای روابط شهروندی در جامعه برقراری آرامش و امنیت است و کنار زدن انحصار گرایی و تمامیت خواهی. آیا شما فکر میکنید که دوره انحصار گرایی و تمامیت خواهی رو به پایان و بستر جامعه و فضای سیاسی برای اعتدال و میانه روی در حال شکل گیری است؟ جایگاه مجلس شورا در ایجاد این فضا در جامعه چیست؟

کورش زعیم : هر چند بظاهر دولت را در رویارویی با حاکمیت می بینیم، ولی اصل حفظ نظام را رعایت میکنند. اما فارغ از اینکه دولت کنونی بخواهد یا نخواهد حکومت را بسوی اعتدال و منطق گرایی ببرد، روند طبیعی حوادث ما را بسرعت به سوی یک دوراهی سرنوشت هدایت می کند: یکی دموکراسی گرایی و یکی نظامی گرایی. نتیجه انتخابات مجلس شاید نشانه هایی از این دو گزینه را آشکار سازد . یک عامل بازدارنده دموکراسی و رفاه مردم صنف روحانیت است که طی سه دهه گذشته بطور تصاعدی گسترش یافته و بخش عظیمی از بودجه کشور را که باید صرف رشد اقتصادی، آموزش و توسعه عمرانی شود می بلعد. بطور کلی جامعه روحانیت از تغییر نظام مبتلا به وحشت زدگی موجودیتی شده، زیرا همه آنها، بجز انگشت شمار روحانی راستین، می دانند که در این دهه ها چه گفته اند و چه کرده اند، و جملگی علیه آزادیهای مدنی و حقوق حقه مردم بوده اند. مشابه این وحشت زدگی پس از پذیرش قطعنامه ٥٩٨ شورای امنیت مبنی بر پایان جنگ عراق-ایران هم رخ داده بود. یکی می خواست کشتی تفریحی بخرد و با آن فرار و در آن زندگی کند، یکی دنبال خرید یک جزیره کوچک بود، یکی می خواست برایش امان گرفته شود، و غیره. بنابراین، در شرایط کنونی، برای این طبقه حیاتی است که این نظام مقدسشان را با چنگ و دندان نگاه دارند. جایگاه مجلس شورا که هنوز ملی نیست و اسلامیست، می تواند خزیدن بسوی مردم باشد و بجای تصویب و حفظ منافع خود با درایت به نیازهای کشور و مردم بیاندیشد. در مورد مجلس می پندارم این برنامه در پیش است که با ورود کسانی که در زمان دولت خاتمی به مجلس رفته بودند و هیچ کار مثبتی انجام ندادند تلاش شود دوری حاکمیت از ملت را کمتر کنند. این هدف خوبیست، ولی من تصور نمی کنم که مردم ایران آن بردباری را که حاکمیت فرض می کند هنوز دارند داشته باشند .

۴ ـ ما شاهدیم که عده بسیار زیادی که سالهای زیادی است در هیچ انتخاباتی شرکت نمی کنند پا پیش نهاده اند و کاندید شدند که البته خبر بسیار مثبت و امیدوارکننده ایی است. ارزیابی شما از این استقبال بیسابقه فعالان سیاسی از این دو انتخابات پیش رو چیست؟

کورش زعیم : بسیاری از آنها در این توهم و البته با نیت نیک هستند که می پندارند در چارچوب این ساختار قدرت می توانند مثمر ثمر باشند. ما با دوستان میهن پرست و واقع گرایمان، بر خلاف کسانی که در پستوی خانه امنشان نشسته و فقط شعارهای نخ نمای خود دلخوش کنک می دهند، با بیانیه های مطالبه گرایانه و افشاگرایانه به یک حرکت نمادین دست زدیم تا نشان بدهیم چقدر این نظام بسته، فرقه ای و مخالف حقوق شهروندی مردم است. بیشتر آن جمعیت زیادی که نامنویسی کردند خواسته اند تیری در تاریکی بیاندازند که شاید به هدف بخورد؛ و دستکم بتوانند امتیاز نامزد مجلس بودن را در کارنامه خود داشته باشند . دلیل عمده بیشمار بودن مراجعه کنندگان نامنویسی، بی نظمی در سامانه سیاسی کشور است، که باید بر پایه حزبها و سازمانهای سیاسی مستقل باشد. اینکه تنها یک جناح حکومتی ۲۴۰ حزب هرکدام با چهارتا و نصفی عضو درست کنند، بیشتر به استهزای ملت ایران شبیه است تا فعالیت سیاسی. اگر حزبهای سیاسی مستقل اجازه فعالیت داشتند، هر حزب با توجه به شایستگی و محبوبیت مردمی اعضایش نامزدهای خود را معرفی و برایشان تبلیغ می کرد. این کار البته در مورد مجلس یکم پس از انقلاب که مجلس هنوز مجلس شرای ملی بود رخ داد. در آن زمان جبهه ملی فهرست نامزدهای خود را منتشر کرد. حزبهای چپ و راست دیگر هم همین کار را کردند. انتخابات در چارچوب حزبی رخ داد، هر چند که روحانیت که حاکم بر کشور شده بود از مشارکت یا ورود نمایندگان جبهه ملی و برخی حزبهای دیگر به مجلس جلوگیری کرد. سقوط سیاسی، اقتصادی، نظامی و حیثیت بین المللی کشور ما از همان زمان آغاز شد .

۵ ـ شما تا چه اندازه به برگزاری یک انتخابات عادلانه و سالم خوشبین هستیدبا توجه به وجود موانعی از جمله نظارت استصوابی و سلامت شمارش ارا؟

کورش زعیم : من بهیچ وجه نه خوشبین و نه امیدوار هستم که این انتخابات همانند انتخابات گذشته در جمهوری اسلامی بدون تقلب و رسوایی انجام بگیرید. میلیونها شناسنامه مردگان و شناسنامه های جعلی و میلیاردها پولهای دزدیده شده از ملت، و البته نیروهای سرکوبگر مسلح آماده ورود به کارزار انتخابات است. شمارش هم، بجز در حوزه هایی که در دید رسانه ها و مردم هستند، همانگونه فرمایشی خواهد بود. در انتخابات گذشته در بسیاری حوزه های دورافتاده رای ها را بسته بندی شده در صندوق می انداختند. بهمین دلیل ریاست شورای نگهبان با تبدیل جعبه های رای به جعبه های پلاستیکی شفاف که بشود محتویات را از بیرون دید مخالف کرد .

۶ ـ شما تا چه اندازه امیدوار هستید که از فیلتر شورای نگهبان عبور کنید؟

کورش زعیم : شوخی می کنید! ما از فیلتر بررسی پرسشنامه خود نیز رد نشدیم.