مخالفت هاشمی رفسنجانی با اختصاص سهمیه به زنان

در صحن — خرداد ۱۸, ۱۳۹۴
در صحن: امید‌ها و آرزوهای زنان سیاستمدار برای حضور پر رنگ‌تر در صحن مجلس آینده و کسب کرسی‌های بیشتر نقش بر آب شد. آنها امید داشتند که در تنظیم سیاست های کلان انتخابات که در مجمع تشخیص مصلحت نظام در دست بررسی است، همچون بسیاری از کشورهای دیگر، سهمی برای زنان در نظر گرفته شود اما سخنان روز یکشنبه اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، نشان داد چنین اراده ای در میان سیاستمداران ایرانی نیست که حقی خاص برای زنان متمایز شوند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت روز گذشته در دیدار با شهیندخت ملاوردی با تاکید بر اینکه زنان نیمی از جمعیت هر جامعه‌ای را تشکیل می‌ٔدهند گفت: «زنان می‌توانند در هر انتخاباتی به نامزدهای خود رأی دهند و اینکه زنان نامزد در انتخابات، رأی کافی را نمی‌آورند، به جماعت آنان در جامعه بستگی دارد.» سخنانی که نشان می دهد تلاش های مشاور امور زنان رییس جمهور بی نتیجه مانده است.
این سخنان در حالی مطرح شده که پیشتر معاون امور زنان ریاست جمهوری در گفتگو با روزنامه شرق نسبت به تغییر قانون انتخابات توسط مجمع تشخیص ابراز امیدواری کرده بود. ملاوردی در ماه‌های اخیر رایزنی‌های گسترده‌ای برای تغییر قانون انتخابات و کسب سهمیه‌ای حداقلی برای زنان انجام داده بود؛ از مذاکره با علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی تا مکاتبه با هاشمی رفسنجانی. چنان چه در همین زمینه به خبرنگار شرق گفته بود :«مکاتبه‌ای با آیت‌الله هاشمی انجام دادیم و درخواست کردیم در مجموع سیاست‌های کلی انتخابات به اتخاذ تدابیر لازم برای افزایش تدریجی تعداد نمایندگان زن در مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی شهر و روستا توجه کنند که نامه ما ارجاع شده. هنوز جلسه‌ای که این موضوع در آن بررسی شود تشکیل نشده و چون بندبه‌بند پیش می‌روند منتظریم؛ حتما دعوت خواهیم شد.»
هر چند هنوز نظر رسمی مجمع در باره درخواست ملاوردی اعلام نشده، اما صحبت‌های روز گذشته هاشمی که نقش تعیین کننده‌ای در مصوبات مجمع دارد، حاکی از چرخیدن در بر روی همان پاشنه قدیمی است.
تعداد نمایندگان زن و شکاف جنسیتی
آنچه که ملاوردی و همکارانش را ترغیب به تلاش و پیگیری جهت تغییر قانون می‌کرد وضعیت اسف‌بار شاخص توانمندی سیاسی زنان در ایران است که رقم آن زیر سه درصد است. رقمی که ایران را از منظر شکاف جنسیتی در مقام ۱۳۷-مین کشور دنیا قرار می‌دهد. این شاخص گرچه زیرشاخه‌های سیاسی مختلفی را در برمی‌گیرد اما یکی از آنها تعداد نمایندگان زن در مقایسه با نمایندگان مرد در مجلس است.
پیشنهاد ملاوردی و مجموعه معاونت امور بانوان دولت اعتدال و فراکسیون زنان مجلس نهم، این بود که در «استان‌هایی که بیش از پنج نماینده دارند به‌عنوان مثال حداقل یک ‌نفر زن باشد که به این صورت به درصد قابل‌توجهی خواهیم رسید.»
تعداد زنان نماینده در مجلس شورای اسلامی طی نه دوره گذشته، کمتر از سه درصد بوده است. مجلس پنجم با ۱۴ نماینده بیشترین تعداد زن را دارا بوده و مجلس اول تا سوم با چهار نماینده کمترین تعداد زن را داشته است. در حال حاضر تعداد ۹ زن در مجلس حضور دارد. نکته جالب اینکه اکثر زنان راه یافته به مجلس نیز از شهرهای بزرگ و با حمایت احزاب سیاسی به مجلس راه یافته اند که نشان می دهد اعتماد عمومی نسبت به زنان برای تصدی پست های کلیدی همچون نمایندگی پارلمان در سطح پایینی قرار دارد.
حال با رد پیشنهاد مرکز امور زنان نهاد ریاست جمهوری و فراکسیون زنان، به نظر می رسد استانی شدن انتخابات، که در مجلس نهم در دست بررسی است تنها شانس زنان برای حضور بیشتر در مجلس آینده است. چراکه اگر انتخابات استانی شود، نقش احزاب سیاسی در انتخابات پررنگ تر خواهد شد و تمام نگاهها در استانها به فهرست احزاب سیاسی خواهد بود. در چنین حالتی اتوماتیک تعداد زنان در مجلس بعدی بیشتر خواهد شد چراکه وقتی احزاب بصورت لیستی نامزدان خود را در استانها تعیین کنند بطور قطع در هر استان حراقل یک زن را در لیست خود خواهند گنجاند.