وزارت خارجه آمریکا انتشار یک جلد از تاریخ روابط خارجی این کشور را که به سرنگونی نخست وزیر ایران در دهه ۱۹۵۰ میلادی(۱۳۳۲) با حمایت سیا می پردازد، به تعویق انداخت. به گزارش خبرگزاری اسوشیتد پرس، وزارت خارجه آمریکا نگران است که انتشار این کتاب به روند جاری دیپلماسی هسته ای با جمهوری اسلامی لطمه بزند.
این تصمیم در سپتامبر گذشته در کمیسیون مشورتی انتشار اسناد دیپلماتیک تاریخی وزارت خارجه گرفته شد. بنابر قوانین جاری در ایالات متحده اسناد روابط خارجی آمریکا باید حداکثر پس از گذشت سه دهه به صورت عمومی منتشر شود.
به نوشته اسوشیتدپرس، استیون راندولف، تاریخ نگار وزارت خارجه آمریکا، به این کمیسیون گفته است «به دلیل مذاکرات جاری با ایران» باید از انتشار آن جلد از اسناد سیاست آمریکا که به ایران مربوط می شود جلوگیری شود. ریچارد ایمرمن، استاد دانشگاه تمپل که ریاست این کمیسیون را برعهده دارد از این تصمیم ابراز تاسف کرده است. خبر این تعویق اولین بار درنشریه اینترنتی سکرسی نیوز(خبرهای پشت پرده) گزارش شد.
اسوشیتد پرس می نویسد، مسئله سرنگونی محمد مصدق، نخست وزیر منتخب و محبوب ایران در سال ۱۹۵۳ (۱۳۳۲) بر کسی پوشیده نیست. اما در سال گذشته اسناد تازه ای به دست آمده که جزئیات بیشتری از انگیزه های آمریکا و بریتانیا را برای انجام عملیات مخفی علیه یکی از متحدان شوروی، و نحوه اجرای این برنامه، به دست داده است.
سازمان جاسوسی آمریکا اکنون نقش خود را در این عملیات پذیرفته و در وب سایت عمومی خود از آن به عنوان «کودتایی با همکاری سیا» یاد می‌کند. پرزیدنت باراک اوباما در سخنرانی سال ۲۰۰۹ خود در قاهره گفت «در سال های میانه جنگ سرد، ایالات متحده در سرنگون سازی حکومت دمکراتیک و انتخابی ایران نقش داشت.»
مادلن البرایت وزیر خارجه دوران بیل کلینتون نیز از نقش آمریکا در این عملیات ابراز تأسف کرد.
به نوشته اسوشیتدپرس، این رویداد پس از شش دهه، همچنان روابط ایران و آمریکا را مسموم کرده است.
اسوشیتد پرس نوشته است، سقوط مصدق، بازگشت محمدرضا شاه پهلوی را درپی آورد که حکومتش، به مدت ۲۶ سال و تا زمانی که به دست هواداران آیت الله روح الله خمینی در جریان انقلاب اسلامی سقوط کرد، به سرکوبی فزاینده دست زد. رهبران ایران، حتی امروز نیز، برای دادن نمونه ای از دخالت های آمریکا، به داستان مصدق ارجاع می دهند. بحثی که در مسئله اتمی ایران نیز وارد شده است.
واشنگتن و سایر کشورهای طرف مذاکره امیدوارند بتوانند تا ماه ژوییه به توافقی با ایران برسند که بنابر آن برنامه غنی سازی و دیگر فعالیت های اتمی ایران که بتواند در تولید بمب اتمی به کار رود، محدود شود. اگرچه ایران می گوید هدف برنامه هسته ای اش تنها تولید انرژی و پژوهش های پزشکی است. جمهوری اسلامی در قبال دریافت میلیاردها دلار از دارایی هایش که به دلیل تحریم ها مسدود شده، با برخی از این محدودیت ها موافقت کرده است.
این در حالی است که روز پنجشنبه یکی از تاریخ نگاران وزارت خارجه امریکا یک جلد از اسناد مربوط به تلاش های میانجی گری جیمی کارتر برای صلح بین اسراییل و کشورهای عربی را منتشر کرد که از وضعیت فلسطینی ها در کرانه غربی و نوار غزه حکایت دارد.
انتشار برخی از اطلاعات این گزارش نیز معوق مانده است. مرکز کارتر درخواست برای دست یابی به خاطرات کامل و دست نخورده رئیس جمهوری پیشین آمریکا را رد کرده است. هرولد براون، وزیر دفاع پیشین و زبیگنیو برژینسکی مشاور پیشین امنیت ملی بسیاری از نوشته ها و اسناد شخصی خود را برای تهیه گزارش وزارت خارجه در اختیار تاریخ نگاران وزارت خارجه گذاشتند. اما برژینسکی از دادن خاطرات شخصی خود به آنان خودداری کرد.
درود
بزرگواران . فرزانگان
آیا اندیشه فرموده اید که آمریکا و انگلیس از پخش به اصطلاح این گونه اسناد چه اهدافی را دنبال می کنند . آیا شما اندیشه می فرمایید که مکاری چون انگلیس آنقدر ساده لوح هستند که سند خیانت و جنایت و استعمارگری خویش را منتشر کنند ؟ آن هم بی کم و کاست . زهی خیال باطل . دنیا دیده گان شما که به مراتب بهتر از این کمترین واقف هستید . فرزانگان اکثریت قریب به اتفاق مردم هم دیگر کم و بیش آگاه هستند و کوچکترین اعتمادی به انگلیس و آمریکا ندارند . حتی اگر مطلب درستی را هم انگلیس منتشر کند مردم مردم درست وارونه آن مطلب را باور می کنند . بزرگان دیگر با برگ بیست و هشت امرداد و برگ های انگلیس و آمریگا بازی کردن حاصلی جز باخت ندارد . این مطلب را حتی کودکان دبستانی هم درک کرده اند . فرزانگان به خود آیید . به ایران بیاندیشید . ایران بیش از هر زمانی اینک نیازمند اتحاد و یک پارچگی است . شما خودتان بهتر از هر کسی آگاهی دارید که راهی را که تا به اینک پیموده اید به ترکستان شما را رسانده است . بیشتر اعضای شما یا از شاهزادگان قاجاریه بوده است و یا از خوانین و اربابانی که در تقسیم اراضی آب و ملک را از دست داده اید . فقط و فقط هدفتان نا بودی طرف بود . هیچ اندشه نمی کردید که چه بر سر ایران و ایرانی خواهد آمد . برای شما اهمیتی نداشت . هیچ توجه نداشتید که خودتان در ته چاهی قرار خواهید داشت که با دست خود حفر می کنید . آیا هنوز هم به این حقیقت نرسیده اید ؟ آیا هنوز هم دست از کینه و عداوت بر نخواهید داشت ؟ آیا این ظلم به خود نیست ؟