بخت روحانی در انتخابات ریاست جمهوری، گفتگوی المجله عربی (فیروزه رمضانزاده) با کورش زعیم

پرسش: انتخابات پیش رو به ویژه با توجه به احتمال مرگ رهبری مهم ترین انتخابات در جمهوری اسلامی تلقی می شود

کورش زعیم: خردمندانه نیست که کسی تحلیل سیاسی خود را بر پایه طول عمر کسی استوار کند. ما باید با واقعیات موجود تحلیل کنیم. کما اینکه هیچکس تصور نمی کرد که آقای هاشمی رفسنجانی در هنگام انتخابات فوت شده و حضور نداشته باشد. ولی همانگونه که شما اشاره کردید، این انتخابات به دلایل منطقی تری اهمیت دارد. هنگامی که آیت الله خمینی هم درگذشتند، انتخابات پیش رو به علت نبود نفوذ ایشان، از اهمیت ویژه برخوردار بود، چنانچه رهبر کنونی با نقل قول هاشمی رفسنجانی از آیت الله خمینی انتخاب شد نه با اعمال نفوذ خود آقای خمینی.

پرسش: نظر شما این دوره چه ویژگی و تمایز دیگری دارد؟

کورش زعیم: در این دوره نامزدان اختلاف کیفی بسیار زیادی با هم دارند و برخی از آنان را میتوان سیاهی لشگر انگاشت. روحانی به علت اینکه جعبه پاندورا را باز کرده و فساد ساختاری درون نظام را آشکار نموده دشمنان زیادی را در جناح های تندرو و نظامی برای خود ایجاد کرده است. گروه هایی که در فساد و دست درازی به منابع ملی غوطه ور هستند، بشدت از انتخاب روحانی و قدرت گرفتن او هراس دارند.

پرسش: مشارکت مردم در این دوره چقدر خواهد بود؟

کورش زعیم: می پندارم که مردم برای شکست آقای رئیسی به پای صندوق های رای خواهند رفت. جناح تندرو حدود ۷ تا ۱۰ میلیون رای تضمین شده دارد که چه مردم رای بدهند چه ندهند، این رای ها برای رقیب روحانی به صندوق ریخته خواهد شد. من تصور می کنم که مردم از ترس آقای رئیسی رای خواهند داد. می پندارم که میزان مشارکت چیزی بین ۶۰ تا ۶۵ درصد باشد، مگر میزان تقلب بالاتر از آن برود که اکنون پیش بینی می کنم.

پرسش: روحانی چقدر شانس پیروزی دوباره را دارد؟
کورش زعیم: بخت روحانی برای پیروزی خوب است و احتمالا ۵۵ تا ۶۰ درصد رای بیاورد. ولی دستکاری در رای ها یا در خواندن رای ها میتواند این درصدها را پایین بیاورد، ولی با واکنش شدید مردم روبرو خواهد شد. من دو ماه پیش از انتخابات خاتمی در ۱۳۷۶، که ناطق نوری گمان میرفت پیروز میدان باشد چون مورد پشتیبانی رهبر بود، من در پاسخ به پرسش رئیس ستاد انتخابات ناطق، که به همین منظور به دفتر کار من آمده بود، رای ناطق را ده میلیون و رای خاتمی را ۶۷ تا ۷۰ درصد پیش بینی کردم. رئیس ستاد ناطق پس از مخالفت شدید، با من شرط بندی کرد و از من امضا گرفت، ولی باخت خود را که چلوکباب بود نداد!

برخی ناظران معتقدند با حضور رئیسی شایبه تقلب در انتخابات قوت می گیرد. شما چه نظری دارید؟

کورش زعیم: اگر یک دور برگردان در اعلام رای ها، شبیه سال ۸۸ که احمدی نژاد باخته را برنده اعلام کرد، رخ بدهد که مردم آنرا تقلب بخوانند، می توان اعتراضات گسترده مردم را، حتی گسترده تر و خشونتبارتر از سال ۸۸ انتظار داشت. در چنین شرایط در خطر افتادن موجودیت نظام جمهوری اسلامی دور از ذهن نخواهد بود.

پرسش: آیا احتمال جانشینی ایت الله خامنه ای در صورت شکست رئیسی در انتخابات وجود دارد؟

کورش زعیم: اگر ایشان در انتخابات شکست بخورد، یک سیاستمدار شکست خورده با پیشینه ای خشونتبار که مورد نفرت مردم است و تجربه ای هم در مدیریت کلان یا دولتی ندارد بسیار بعید به نظر میرسد. مقام رهبری دو نامزد دیگر هم دارد که آیت الله عاملی لاریجانی و آیت الله شاهرودی هستند. لاریجانی به علت افشاگری های حسابهای بانکی غیرقانونی و فساد گسترده در قوه قضائیه شانس خود را از دست داده است. شاهرودی هم تصور نمی کنم مورد اعتماد کامل باندهای زور و زر باشد. هر سه قرار بود نامزد شورای رهبری باشند. با کاهش بخت این سه تن، بخت سید مجتبی خامنه ای افزایش می یابد، که نامزدی او هم می تواند به شورش های خیابانی منجر شود.

پرسش: آیا جامعه مدنی إیران دوباره به انتخابات اعتماد خواهد کرد؟

کورش زعیم: جامعه مدنی همیشه به انتخابات اعتماد میکند و باید بکند، چون راه دیگری برای ابراز دیدگاه و گزینه خود ندارد. هسته مرکزی دموکراسی “سنجش و گزینش” است. در حالیکه مردم گزینه ها را خود می سنجند، گزینش را از راه انتخابات انجام میدهند. به آنچه جامعه مدنی ممکن است بی اعتماد شود، اداره کنندگان یا کنترل کنندگان انتخابات است. انتخابات ابزار است که در دست نااهل در راه مخالف منافع مردم بکار برده می شود و در دست نمایندگان راستین مردم در راستای منافع ملی و خرسندی مردم بکار گرفته میشود.

نیویورک: فیروزه رمضان زاده