بخش عمده دریای خزر به اشتراک گذاشته شد؛ افزایش قدرت روسیه و کاهش سهم ایران

خبرگزاری فرانسه

امضاء “کنوانسیون رژیم حقوقی دریای استراتژیک خزر”، توسط سران ۵ کشور ایران، روسیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان، در شهر بندری “آکتائو” در قزاقستان. یکشنبه ۲۱ مرداد/ ۱٢ اوت ٢٠۱٨
سران ۵ کشور ایران، روسیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان، روز یکشنبه دوازدهم اوت، کنوانسیون رژیم حقوقی دریای استراتژیک خزر را در شهر بندری “آکتائو” در قزاقستان امضا کردند. روسیه از این توافق که بر اساس آن بخش عمده خزر به اشتراک گذاشته می‌شود و به عقیده برخی از تحلیلگران موجب افزایش قدرت روسیه در دریای خزر خواهد شد، استقبال کرده و در مقابل یک نماینده مجلس ایران از کاهش سهم این کشور در دریای خزر ابراز نگرانی کرده است.

نورسلطان نظربایف، رئیس جمهوری قزاقستان و میزبان “پنجمین اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر”، پیش از امضای این کنوانسیون گفت که رسیدن به اجماع درباره وضعیت دریای خزر دشوار و زمانبر بود. او تأکید کرد که گفت‌وگوها درباره رژیم حقوقی دریای خزر ٢٠ سال طول کشید و مستلزم تلاش‌های مهم کشورهای حاشیه این دریا بود.

اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر، برای اولین بار در سال ٢٠٠٢ برگزار شد، اما از آن زمان تاکنون بیش از ۵٠ نشست در سطح وزیران و کارشناسان این ۵ کشور برگزار شده است.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه نیز خواستار همکاری نظامی این ۵ کشور شده است.

خبرگزاری فرانسه گزارش داده که امضای کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر، به کاهش تنش‌های درازمدت در این منطقه کمک خواهد کرد.

ذخائر نفت در این دریا به پنجاه میلیارد بشکه می‌رسد و ذخائر گاز طبیعی نیز نزدیک به سیصد هزار میلیارد مترمکعب است.

بر اساس اعلام کرملین، توافق امضاشده موجب نگهداشتن بخش اعظم این دریا به عنوان منطقه مشترک میان این ۵ کشور خواهد بود که این کشورها می‌توانند منابع دریایی و زیردریایی آن را استخراج کنند.

در متن فارسی “کنوانسیون رژیم حقوق دریای خزر” که از سوی خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران منتشر شده، آمده است: «پهنه مشترک دریایی، منطقه‌ای آبی است که در بیرون از حدود خارجی مناطق‌ ماهیگیری واقع شده و استفاده از آن به روی همه طرف‌ها باز است».

گریگوری کاراسین، معاون وزیر امورخارجه روسیه اعلام کرده که موقعیت حقوقی خزر ویژه است و نه دریا محسوب می‌شود و نه دریاچه، زیرا هریک از این دو، دارای قوانین خاص خود در حقوق بین‌الملل هستند.

جان رابرت، پژوهشگر اندیشکده آتلانتیک، به خبرگزاری فرانسه گفته است که اگر روسیه تن به برخی از مسائل داده، اما این کشور برای خروج از بن‌بست کنونی خود امتیازات خوبی را به دست آورده است.
این تحلیلگر تأکید کرده با این توافق، روسیه از یک طرف به عنوان یکی از قدرت‌های خالق توافق‌های بین‌المللی مطرح شده و از طرف دیگر قدرت نظامی خود را بر کشورهای حاشیه دریای خزر مسلط کرده است.